علل ایجاد واریس

دکتر شروین نجفی زاده، فوق تخصص جراحی عروق، در گفت‌وگوی زنده با برنامهٔ اینستاکلینیک محب که با موضوع واریس پخش شد در توضیح علل ایجاد واریس گفتند:

هنوز اتیولوژیِ خاصی برای واریس تا به حال شناخته نشده است و ما نمی‌توانیم یک عامل را به‌تنهایی عاملِ بروزِ آن بدانیم ولی مسلّم است که از نظر شیوع دیده شده که در گروه‌های خاصی از افراد، واریس شایع‌تر است. جنبه‌های مختلفی برای علت‌های آن ذکر می‌کنند که یکی از آن‌ها سن است. به‌طوری‌که با افزایش سن، واریس شایع‌تر می‌شود و هر چه سن بالاتر می‌رود، ابتلا به واریس بیشتر دیده می‌شود.

عاملِ دیگر جنس است که براساس آن، در نژاد مؤنث یعنی در خانم‌ها واریس بیشتر دیده می‌شود و از دلایل آن یکی تغییرات هورمونی در خانم‌ها و یکی مسئلهٔ بارداری بیان شده که اگر خانمی سابقهٔ بارداری و زایمان داشته باشد و یا حتی سابقه‌ٔ مصرف قرص‌های هورمونی زنانه (قرص‌های جلوگیری از بارداری)، به دلیل این که باعث می‌شوند جدار رگ‌ها (عضلات صاف جدار رگ‌ها) اتساع پیدا کنند، در نهایت شانس بروز واریس را بیشتر می‌کند. همین‌طور در خانم‌ها دیده شده که بعد از سن یائسگی (سن Menopause) آمار ابتلا به واریس بیشتر دیده می‌شود.

مسئله‌ٔ بعدی، مسئله‌ٔ چاقی است به این صورت که هر مقدار فرد چاق‌تر شود، شانس بروز واریس بیشتر می‌شود. به همین خاطر یکی از توصیه‌های ما برای جلوگیری از ابتلا به واریس این است که فرد باید مراقب وزن خود باشد. مسئله‌ٔ بعدی، شغل است. خب مسلّم است در افرادی که بنا به دلایلی در زندگی کم‌تحرک‌اند و وضعیتی که در طول روز با آن مواجه هستند، حالت ایستاده یا نشسته‌ٔ طولانی‌مدت است، باز در این افراد واریس بیشتر دیده می‌شود، مثل افرادی که در کادر درمان هستند، مدام سرپا بوده و کم‌تحرک‌اند یا آرایشگر‌ها که زمان طولانی سرپا هستند و یا حتی مأموران راهنمایی و رانندگی که ساعت‌ها سر چهارراه‌ها سرپا می باشند. کلاً هر شغلی که زمان طولانی فرد چه در حالت ایستاده چه در حالت نشسته باشد در این دسته قرار می‌گیرد.

اما سؤالی که می‌پرسند این است که کدام بهتر است حالتِ نشسته یا ایستاده؟

در جواب باید گفت که نیروی جاذبه در حالت ایستاده فشار بیشتری به پاها وارد می‌کند، پس حالت نشسته از حالت ایستاده بهتر است. ولی خب نشستن طولانی مدتِ بی‌تحرک نیز، برای واریس خوب نیست. نهایتاً باید گفت که اگر کسی مجبور است طولانی‌مدت بنشیند یا بایستند برای پیشگیری از واریس، بهتر است مدام پاها را حرکت دهد و سعی کند پاها را بالا بگذارد.

یکی دیگر از علل شیوع واریس مسئله‌ٔ ژنتیک بیان شده است. بر اساس آن دیده شده که در برخی از خانواده‌ها واریس شایع‌تر است و ابتلا به آن، در این افراد بیشتر دیده می‌شود. در مورد نقشی که دارو‌های خاص ممکن است در ابتلا به واریس داشته باشند، همان‌طور که گفتیم هورمون‌های زنانه در این مورد نقش دارند، در خانم‌ها به علت مصرف دارو‌های پیشگیری از بارداری یا تغییرات هورمونی، ممکن است که این عروق بیشتر دیده شوند. ولی به نوبه‌ٔ خود داروی خاصی نیست که باعث ایجاد واریس شود.