جدیدترین داروی آلزایمر تأیید شده است. اما آیا شما باید از آن استفاده کنید؟
در تاریخ 7 ژوئن سال 2021، سازمان غذا و داروی آمریکا اولین داروی بیماری آلزایمر پس از 18 سال را تأیید کرد. این خبر برای 6 میلیون آمریکایی و بیش از 30 میلیون نفر در سراسر جهان که به این بیماری مبتلا هستند، بسیار مسرت‌بخش است. اما آیا این دارو روند بیماری آلزایمر را کند می‌کند و به افرادی که با این بیماری زندگی می‌کنند اجازه می‌دهد حافظه و سایر توانایی‌های شناختی خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ نمایند؟ آیا مصرف آن بی‌خطر است؟ با جدیدترین داروی آلزایمر آشنا شوید…
دارو چگونه کار می‌کند؟
آدوکانوماب (aducanumab) با نام تجاری Aduhelm یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که در آزمایشگاه مهندسی شده است تا به مولکول آمیلوئید که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر پلاک تشکیل می‌دهد، بچسبد. بیشتر محققان بر این باوراند که پلاک‌ها ابتدا تشکیل می‌شوند و به سلول‌های مغزی آسیب می‌رسانند و باعث ایجاد پیچ‌وخم‌های تاو (Tau) در داخل آن‌ها می‌شوند و سلول‌ها را از بین می‌برند. هنگامی‌که آدوکانوماب به پلاک بچسبد، سیستم ایمنی بدن شما وارد می‌شود و پلاک را خارج می‌کند، چرا که فکر می‌کند پلاک یک مهاجم خارجی است. امید و انتظار این است که با برداشته شدن پلاک‌ها، روند از بین رفتن سلول‌های مغزی و فرایند زوال فکر، حافظه، عملکرد و رفتار نیز متوقف شود.
چه کسی نامزد استفاده از Aducanumab است؟
بر اساس آزمایش‌های بالینی که در این مطالعه انجام شده است، این دارو را می‌توان به‌طور بالقوه برای استفاده در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در مراحل اولیه در نظر گرفت. این بدان معناست که افرادی که در مرحلهٔ اختلال شناختی خفیف یا زوال عقل خفیف، آلزایمر دارند، می‌توانند از این دارو استفاده کنند. افراد در مرحلهٔ اولیهٔ آلزایمر ممکن است بتوانند عملکرد طبیعی داشته باشند، یا ممکن است در انجام فعالیت‌های پیچیده مانند پرداخت قبض، خرید مواد غذایی، تهیهٔ وعده‌های غذایی یا برنامه‌ریزی زمانی برای خود، به کمی کمک نیاز داشته باشند. افرادی که در لباس پوشیدن، استحمام یا سایر فعالیت‌های بنیادی به کمک نیاز دارند، فراتر از مراحل اولیه‌اند و دارو برای این دسته از افراد تجویز نمی‌شود.
توجه داشته باشید که همهٔ افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف یا زوال خفیف به بیماری آلزایمر مبتلا نیستند. دلایل دیگری نیز برای بروز این مشکلات وجود دارد. برای اطمینان از وجود آلزایمر، باید اسکن PET آمیلوئید یا پونکسیون کمری انجام شود تا از وجود پلاک‌های آمیلوئید آلزایمر اطمینان حاصل شود.
دارو را چگونه باید مصرف کرد و آیا بی‌خطر است؟
برای مصرف دارو، باید هر چهار هفته تزریق داخل وریدی انجام دهید. 30 درصد از کسانی که این دارو را مصرف کردند، تورم برگشت‌پذیر مغز داشته و بیش از 10 درصد از این افراد، خونریزی‌های مغزی کمی داشته‌اند. نیاز است تا گروهی متشکل از متخصصان مغز و اعصاب و رادیولوژیست که نحوهٔ کنترل این حوادث و زمان توقف مصرف دارو را می‌دانند، این عوارض جانبی را از نزدیک مشاهده و بررسی کنند.
آیا دارو مؤثر است؟
به‌طور خلاصه دو آزمایش بالینی بزرگ برای ارزیابی اثربخشی، عوارض جانبی، ایمنی و چگونگی استفاده از دارو در روش بالینی وجود داشت. یکی از این مطالعات مثبت بود، به این معنی که این دارو در کاهش زوال فکر، حافظه و عملکرد که متوقف کردن آن در آلزایمر غیرممکن است، مؤثر بوده است. مطالعهٔ دیگر، منفی بود. این نتایج به این معناست که ما نمی‌دانیم آیا مصرف این دارو مؤثر است یا خیر.
عامل دیگری که باید در نظر گرفت، این است که مزایای بالقوهٔ این دارو همان‌طور که در مطالعهٔ مثبت نشان داده شده است، بسیار ناچیز است. با نگاهی به دو معیار عینی، در آزمایش مثبت، دوز بالا باعث تغییر 0.6 نمره در تست ذهنی کوچکِ 30 نمره‌ای شد. در مقیاس ارزیابی بیماری آلزایمر 85 نمره‌ای، خرده مقیاس شناختی 13، دوز بالا از این دارو تغییر 1.4 امتیازی ایجاد کرد.
با پزشک خود مشورت کنید
آیا شما و یا یکی از عزیزانتان باید این دارو را مصرف کنید؟ شما باید این تصمیم را با پزشک خود در میان بگذارید. از آنجا که نمی‌دانیم این دارو مؤثر است یا خیر، تصمیم به مصرف آن مانند تصمیم برای شرکت در یک آزمایش بالینی است. همان‌طور که در بالا ذکر شد، عوارض جانبی شناخته‌شده این است که 30% از افراد تورم برگشت‌پذیر مغز را تجربه کرده و بیش از 10% خونریزی مغزی کمی داشته‌اند. اگرچه پلاک‌های آمیلوئید مغز را از بین می‌برد، اما نمی‌دانیم که آیا این دارو باعث کند شدن زوال عقل می‌شود یا خیر.
در عمل، ابتدا باید اطمینان حاصل کرد که بیماران از در دسترس بودن این دارو مطلع باشند. عوارض جانبی شناخته‌شده برای آن‌ها توضیح داده شود و این مورد به اطلاع آن‌ها برسد که فواید بالقوهٔ این دارو نامشخص است. توصیه به مصرف این دارو نشده است، اما بعد از توضیح این موارد، می‌توان آن را برای بیمارانی که شرایط لازم را دارند و مایل به مصرف آن‌اند، تجویز کرد.
وضوح در آینده
بخشی از تأییدیهٔ سازمان غذا و داروی آمریکا از شرکت Biogen (شرکت سازندهٔ این دارو) می‌خواهد که مطالعهٔ بیشتری انجام دهد تا مشخص شود آیا این دارو واقعاً مؤثر است یا خیر. بنابراین، ممکن است در آینده اطلاعات و وضوح بیشتری در مورد این دارو داشته باشیم. بااین‌حال، انجام این مطالعه احتمالاً سه تا چهار سال به طول خواهد انجامید؛ بنابراین، نتایج آن برای کسانی که امروز نیاز دارند در مورد استفاده از آن تصمیم بگیرند، خیلی دیر است.
کاری که امروز می‌توان انجام داد
امید داریم که این دارو برای کاهش آلزایمر و کاهش درد و رنجی که برای افراد و خانوادهٔ مبتلایان ایجاد می‌شود، مؤثر باشد. باید به خاطر داشته باشیم که سایر داروهای مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (مانند دونپزیل، گالانتامین و ریواستیگمین) نیز ممکن است مفید باشند. همچنین کنترل فشارخون، انجام ورزش‌های هوازی، انتخاب رژیم غذای مدیترانه‌ای، فعال ماندن و حضور در اجتماع، حفظ نگرش مثبت و استفاده از استراتژی‌های حفظ و تقویت حافظه نیز تفاوت و تغییر زیادی ایجاد می‌کنند.
منبع:
جدیدترین داروی آلزایمر / جدیدترین داروی آلزایمر
وقتی اینقدر عوارض داره و پر از نتایج متناقضه چطوری تاییدیه گرفته؟!
احتمالا تا تاییدیه کامل بگیره کمی بیشتر مطالعه صورت خواهد گرفت.