آزمایش‌های ضروری برای زنان

انجام آزمایش‌های ضروری برای زنان شامل چه مواردی است و چرا باید انجام شود؟ این جمله را به یاد دارید که “پیشگیری بهتر از درمان است”؟ بررسی زودهنگام می‌تواند به شما کمک کند بیماری‌هایی مانند سرطان، دیابت و پوکی استخوان را در همان ابتدای کار، زمانی‌که درمان آن‌ها آسان‌تر است، متوقف کنید. آزمایش‌های غربالگری می‌توانند بیماری‌ها را حتی قبل از بروز علائم تشخیص دهند. اینکه شما به کدام آزمایش غربالگری نیاز دارید، به سن، سابقهٔ خانوادگی، سابقهٔ سلامتی خود و سایر عوامل خطر بستگی دارد.

 

سرطان سینه

هرچه زودتر سرطان سینه را تشخیص دهید، شانس درمان آن بیشتر است. سرطان‌های کوچک پستان کمتر به غدد لنفاوی و اندام حیاتی مانند ریه‌ها و مغز گسترش می‌یابند. اگر در دههٔ 20 یا 30 هستید، برخی از متخصصان توصیه می‌کنند که معاینه و تست سینه را به عنوان بخشی از چکاپ منظم، هر یک تا سه سال انجام دهید. در صورت داشتن ریسک‌فاکتور‌ها (عوامل خطر) ممکن است به غربالگری‌های مکررتر و بیشتری نیاز داشته باشید.

 

 غربالگری با ماموگرافی

ماموگرافی اشعهٔ ایکس با دوز کم است که اغلب قبل از اینکه توده‌ها را حس کنید، می‌تواند توده را پیدا کرده و نشان دهد. برخی از متخصصان توصیه می‌کنند بعد از 40 سالگی، هر خانم می‌بایست سالانه ماموگرافی انجام دهد. سپس در طی 50 تا 70 سالگی می‌تواند یک‌سال در میان آن را انجام دهد. البته اگر در معرض خطر بیشتری باشید، پزشک ممکن است غربالگری مرتب‌تر و بیشتری را توصیه نماید.

 

سرطان دهانه رحم

پیشگیری از سرطان دهانه رحم آسان است. دهانهٔ رحم مسیری باریک‌ بین رحم (محل رشد کودک) و واژن (کانال زایمان) است. پزشک شما ممکن است از آزمایش پاپ اسمیر و یا آزمایش HPV برای غربالگری استفاده کند. پاپ اسمیر سلول‌های غیر‌عادی در دهانهٔ رحم را پیدا می‌کند که می‌توان آن‌ها را قبل از اینکه به سرطان تبدیل شوند، از بین برد. علت اصلی سرطان دهانه رحم، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که نوعی بیماری آمیزشی (STD) است.

 

غربالگری سرطان دهانه رحم

در طی آزمایش پاپ اسمیر، پزشک برای نمونه برخی سلول‌ها را از دهانهٔ رحم تراشیده و آن‌ها را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می‌فرستد. پزشک تصمیم می‌گیرد که شما فقط به آزمایش پاپ اسمیر نیاز دارید و یا اینکه تست HPV نیز لازم است. او همچنین در مورد اینکه هر چند وقت یک‌بار نیاز به این غربالگری دارید، تصمیم می‌گیرد. اگر از نظر جنسی فعال هستید و در معرض خطرید، هر سال نیاز به آزمایش و بررسی واژن از نظر کلامیدیا و سوزاک دارید.

 

واکسن برای سرطان دهانه رحم

واکسن‌های HPV می‌توانند زنان زیر 26 سال را از گونه‌های مختلف HPV محافظت کنند. واکسن‌ها در برابر تمام گونه‌های سرطانی HPV محافظت نمی‌کنند و تمام سرطان‌های دهانه رحم نیز با HPV شروع نمی‌شوند. بنابراین، غربالگری معمول سرطان دهانه رحم هنوز مهم است.

 

پوکی استخوان و شکستگی استخوان‌ها

پوکی استخوان حالتی است که استخوان‌های فرد ضعیف و شکننده باشد. پس از یائسگی، زنان شروع به از دست دادن تودهٔ استخوانی می‌کنند، اما مردان نیز دچار پوکی استخوان می‌شوند. اولین علامت آن اغلب استراحت دردناک بعد از حتی افتادنی جزئی، ضربه و یا پیچش ناگهانی است. خوشبختانه می‌توانید از پوکی استخوان پیشگیری و در صورت ابتلا، آن را درمان نمایید.

 

آزمایش‌های غربالگری پوکی استخوان

نوع خاصی از اشعهٔ ایکس به نام جذب‌سنجی اشعهٔ ایکس با انرژی دوگانه (DXA) می‌تواند قدرت استخوان را اندازه‌گیری کرده و پوکی استخوان را قبل از شکستکی استخوان‌ها، تشخیص دهد. همچنین می‌تواند احتمال شکستگی‌های آینده را نیز نشان دهد. این غربالگری برای تمام زنان 65 سال به بالا توصیه می‌شود. اگر عوامل پوکی استخوان دارید، ممکن است لازم باشد زودتر این غربالگری را انجام دهید.

 

سرطان پوست

انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد و تشخیص و درمان زودرس آن می‌تواند برای تمام انواع آن‌ها مؤثر باشد. خطرناک‌ترین نوع آن، ملانوم است که بر سلول‌هایی که رنگ پوست را ایجاد می‌کنند، تأثیر می‌گذارد. گاهی اوقات افراد به‌طور ارثی در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند، که ممکن است با قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب، افزایش یابد. سلول بازال و سلول سنگفرشی از جمله سرطان‌های پوستی غیرملانومایی هستند.

 

غربالگری سرطان پوست

مراقب هرگونه تغییر از جمله خال و یا کک و مک در علائم پوستی خود باشید. به تغییر در شکل، رنگ و اندازهٔ آن‌ها توجه کنید. برخی از متخصصان توصیه می‌کنند که در حین انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های منظم بدنی، پوست نیز می‌بایست توسط متخصصان پوست و یا سایر متخصصان بهداشتی بررسی شود.

 

فشارخون بالا

هرچه سن شما بیشتر می‌شود، خطر فشارخون بالا افزایش می‌یابد، به‌خصوص اگر اضافه‌وزن و یا برخی عادت‌های بد سلامتی را دارید. فشار خون بالا می‌تواند باعث حملهٔ قلبی یا سکتهٔ مغزیِ تهدیدکننده بدون هیچ‌گونه هشدار و یا نشانهٔ قبلی شود. بنابراین تحت مشاورهٔ پزشک، فشارخون را کنترل نمایید تا بتوانید جان خود را نجات دهید. کاهش فشار خون همچنین می‌تواند از خطرات طولانی‌مدت مانند بیماری‌های قلبی و نارسایی کلیه جلوگیری کند.

 

غربالگری فشارخون بالا

فشارخون شامل دو عدد است. اولین عدد (سیستولیک)، فشارخون هنگام ضربان قلب است. دومین عدد (دیاستولیک) فشار میان ضربان‌ها است. فشارخون طبیعی بزرگسالان کمتر از 120 بر 80 است. فشارخون بالا که فشارخون هم نامیده می‌شود 130 بر 80 و یا بالاتر است. بین این دو مقدار، نوعی مرحلهٔ هشدار اولیه در نظر گرفته می‌شود. از پزشک خود در مورد تعداد دفعات کنترل فشارخون مشورت بگیرید.

 

سطح کلسترول

کلسترول بالا می‌تواند باعث ایجاد پلاک و گرفتگی عروق شود. پلاک‌ها می‌توانند سال‌ها بدون علائم جمع شده و در نهایت باعث حملهٔ قلبی و یا سکته شوند. فشارخون بالا، دیابت و استعمال دخانیات هم می‌تواند باعث تجمع پلاک شود. این بیماری به نام تصلب شرایین است. تغییر شیوهٔ زندگی و مصرف دارو می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.

 

بررسی کلسترول

برای بررسی کلسترول ممکن است نیاز باشد 9 تا 12 ساعت ناشتا باشید. سپس یک آزمایش خون از شما گرفته می‌شود که میزان کلسترول کلی، کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید (چربی خون) را اندازه‌گیری می‌کند. پزشک در مورد زمان انجام آزمایش و اینکه هر چند وقت یک‌بار می‌بایست این آزمایش را انجام دهید، به شما مشورت می‌دهد.

 

دیابت نوع دو

دیابت می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی یا کلیوی، سکتهٔ مغزی، کوری در اثر آسیب به رگ‌های خونی شبکیه و سایر مشکلات جدی شود. شما می‌توانید دیابت را به‌ویژه زمانی‌که زود تشخیص داده شود، با رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و دارو کنترل کنید. دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است. دیابت نوع 1 معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان تشخیص داده می‌شود.

 

غربالگری دیابت

قبل از آزمایش خون برای دیابت، احتمالاً باید حدود 8 ساعت ناشتا باشید. سطح قند خون بین 100 تا 125 ممکن است حالت پیش دیابت را نشان دهد. میزان قند خون 126 و یا بالاتر ممکن است به معنای دیابت باشد. آزمایش‌های دیگر شامل تست A1C و تست تحمل گلوکز خوراکی است. پزشک در مورد زمان انجام آزمایش و اینکه هر چند وقت یک‌بار نیاز به انجام آن است، با شما صحبت خواهد کرد. اگر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا هستید، مانند سابقهٔ خانوادگیِ ابتلا به دیابت، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

 

ویروس نقص سیستم ایمنی انسانی (HIV)

HIV ویروسی است که باعث ایدز می‌شود. این بیماری از طریق خون یا مایعات بدن فرد آلوده مانند رابطهٔ جنسی محافظت‌نشده یا سوزن‌های کثیف، منتقل و پخش می‌شود. زنان باردار مبتلا به HIV می‌توانند این عفونت را به نوزاد خود منتقل نمایند. هنوز هیچ درمان و یا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان زودهنگام با داروهای ضد HIV می‌تواند به سیستم ایمنی در مبارزه با ویروس کمک کند.

 

آزمایش‌های غربالگری HIV

HIV می‌تواند سال‌ها بدون علامت در فردی باشد. تنها راه تشخیص وجود ویروس، آزمایش خون است. آزمایش ELISA و یا EIA به‌دنبال آنتی‌بادی‌های HIV است. اگر نتیجهٔ آزمایش مثبت باشد، برای تأیید نتایج به آزمایش دوم نیاز است. هر کسی که از نظر جنسی فعال است، باید آزمایش دهد. این آزمایش برای نوجوانان و بزرگسالان بین سنین 15 تا 65 سال توصیه می‌شود. افراد نوجوان و یا بزرگسالان جوانی که در معرض خطر بیشتری هستند نیز، نیاز به انجام این آزمایش غربالگری دارند.

 

جلوگیری از شیوع HIV

نتیجهٔ آزمایشِ بیشترِ افرادِ تازه‌آلوده‌شده، حدود دو ماه پس از در معرض ویروس قرار گرفتن، مثبت می‌شود. اما در موارد نادر ممکن است تولید آنتی‌بادی HIV شش ماه به‌طول انجامد. در هنگام برقراری رابطهٔ جنسی از کاندوم استفاده نمایید تا از ابتلا به HIV یا سایر بیماری‌های مقاربتی جلوگیری شود. اگر به HIV مبتلا هستید و باردارید، در مورد کاهش خطر ابتلای کودک متولد‌نشده با پزشک خود صحبت کنید.

 

سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ دومین علت شایع مرگ در اثر سرطان بعد از سرطان ریه است. بیشتر سرطان‌های روده بزرگ از پولیپ (توده‌های غیر‌طبیعی) ناشی می‌شوند که در لایهٔ داخلی رودهٔ بزرگ رشد می‌کنند. پولیپ‌ها ممکن است سرطانی باشند. در صورت وجود، این سرطان ممکن است به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش یابد. از بین بردن زودهنگام پولیپ‌ها، قبل از سرطانی شدن و سرایت به جا‌های دیگر، می‌تواند به طور کامل از آن جلوگیری کند.

 

غربالگری سرطان روده بزرگ

کولونوسکوپی آزمایش غربالگری رایج برای تشخیص سرطان روده بزرگ است. درحالی‌که آرام دراز کشیده‌اید، پزشک لولهٔ منعطفی را که مجهز به دوربین کوچکی است وارد رودهٔ بزرگ شما می‌کند. اگر در این میان پولیپی دیده شود، می‌تواند همان موقع آن را برطرف نموده و از آن نمونه‌برداری نماید. نوع دیگر آزمایش، سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر است که قسمت تحتانی رودهٔ بزرگ را بررسی می‌کند. اگر میزان در معرض خطر ابتلا بودن در شما متوسط است، غربالگری معمولاً از سن 50 سالگی آغاز می‌شود. همچنین ممکن است پزشک با انواع کارت‌های مدفوع خانگی، مدفوع شما را مورد بررسی و آزمایش قرار دهد.

 

گلوکوم (آب مروارید)

گلوکوم زمانی اتفاق می‌افتد که فشار داخل چشم جمع می‌شود. بدون درمان، این فشار می‌تواند به اعصاب بینایی آسیب رسانده و باعث کوری شود. اغلب تا زمانی‌که بینایی شما آسیب نبیند، این بیماری علامتی ایجاد نمی‌کند.

 

غربالگری گلوکوم (آب مروارید)

اینکه چندبار می‌بایست چشم خود را معاینه کنید، به سن و عوامل خطر بستگی دارد. این عوامل خطر و یا ریسک‌فاکتور‌ها شامل سابقهٔ خانوادگی، سن بالای 60 سال، آسیب‌دیدگی چشم و استفاده از دارو‌های استروئیدی می‌شود. با پزشک خود در مورد میزان نیاز به انجام غربالگری مشورت نمایید.

 

از پزشک خود در مورد غربالگری بپرسید

اینکه با پزشک خود در مورد آزمایش‌های غربالگری صحبت کنید، بسیار خوب است. برخی آزمایش‌ها مانند تست پاپ اسمیر و یا معاینهٔ سینه، می‌بایست بخش معمول و جدایی‌ناپذیر مراقبت‌های بهداشتی بانوان باشد. نیاز به انجام آزمایش‌های دیگر ممکن است بر اساس میزان عوامل خطر تعیین شود. غربالگری مناسب همیشه از بیماری پیشگیری نمی‌کند، اما اغلب می‌تواند بیماری را زودتر تشخیص داده تا بتوان در بهترین و بیشترین فرصت با آن مبارزه و بر آن غلبه نمود.

 

---

منبع:

• سایت وب‌ام‌دی

آزمایش‌های ضروری برای زنان / آزمایش‌های ضروری برای زنان / آزمایش‌های ضروری برای زنان

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟