اگر به طور ناگهانی کلیه های شما توانایی خود برای حذف مواد زائد را از دست بدهد، نارسایی حاد کلیه اتفاق می افتد. وقتی کلیه های شما توانایی فیلتر کردن خود را از دست می دهند، سطوح خطرناکی از مواد زائد ممکن است تجمع پیدا کند و ترکیب شیمیایی خون شما ممکن است از تعادل خارج شود.

نارسایی حاد کلیه یا آسیب حاد کلیوی، به سرعت پیشرفت می کند که معمولاً در کمتر از چند روز این اتفاق می افتد. نارسایی حاد کلیه در بیماران بستری به ویژه افراد به شدت بیمار که نیازمند مراقبت ویژه هستند، شایع است.

نارسایی حاد کلیوی می تواند کشنده باشد و نیازمند درمان جدی است. با این وجود، نارسایی حاد کلیوی می تواند برگشت پذیر باشد. اگر به جز مشکل کلیه در وضعیت سلامتی خوبی هستید، می‌توانید عملکرد کلیوی طبیعی یا نزدیک به طبیعی خود را بازیابید.

 

علایم

علائم و نشانه های نارسایی حاد کلیوی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کاهش ادرار دفعی، هر چند در مواردی ممکن است میزان ادرار دفعی طبیعی باقی بماند
• احتباس مایع که منجر به تورم اندام تحتانی، زانو و پا شود
• تنگی نفس
• خستگی
• گیجی
• حالت تهوع
• ضعف
• ضربان قلب نامنظم
• درد یا فشار در قفسه سینه
• تشنج یا کوما در موارد شدید

گاهی نارسایی حاد کلیوی منجر به هیچ علامت یا نشانه ای نمی شود و از طریق آزمایش هایی که به دلیل دیگری انجام شده است، تشخیص داده می شود.

زمان مراجعه به پزشک

اگر علائم و نشانه های نارسایی حاد کلیوی را دارید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید یا درخواست خدمات اورژانسی بکنید.

 

علل

نارسایی حاد کلیوی وقتی رخ می دهد که:

• شرایطی دارید که جریان خون کلیوی را کاهش می دهد.
• به طور مستقیم به کلیه های شما آسیبی وارد می شود.
• لوله های تخلیه ی ادرار کلیه های شما (میزنای) مسدود می شود و مواد زائد نمی توانند از طریق ادرار از بدن شما خارج شوند.

 

اختلال جریان خون کلیوی

بیماری ها و شرایطی که ممکن است جریان خون کلیوی را کند کنند و منجر به آسیب کلیوی شوند، شامل:

• از دست دادن خون یا مایع
• دارو های فشار خون
• حمله ی قلبی
• بیماری قلبی
• عفونت
• نارسایی کبدی
• استفاده از آسپرین، ایبوپروفن (آدویل، مورتین IB و غیره)، ناپروکسن سدیم (آلِوِه و غیره) یا دارو های مرتبط
• واکنش حساسیتی شدید (آنافیلاکسی)
• سوختگی شدید
• دهیدراتاسیون (کم آبی) شدید

 

آسیب به کلیه ها

این بیماری ها، وضعیت ها و عوامل ممکن است به کلیه های شما آسیب برسانند و منجر به نارسایی حاد کلیه شوند:

• لخته های خونی در ورید ها و شریان ها داخل کلیه و اطراف آن
• رسوب کلسترول که جریان خون در کلیه ها را مسدود می کند
• گلومرولونفریت، التهاب در فیلتر های ریز کلیه ها (گلومرول)
• سندروم همولیتیک اورمیک، وضعیتی که منجر به تخریب زودرس گلبول های قرمز خون می شود
• عفونت
• لوپوس، یک اختلال دستگاه ایمنی که منجر به گلومرولونفریت می شود
• داروها، نظیر برخی دارو های شیمی درمانی، آنتی بیوتیک ها و رنگ های مورد استفاده در تصویر برداری ها
• اسکلرودرمی، گروهی از بیماری های نادر که پوست و بافت همبند را درگیر می کنند
• سم ها، نظیر الکل، فلزات سنگین و کوکائین
• تخریب بافت عضلانی (رابدومیولیز) که منجر به آسیب کلیوی ناشی از سموم حاصل از تخریب بافت عضلانی می شود
• تخریب سلول های توموری (سندروم تخریب تومور) که منجر به آزادسازی سمومی می شود که می توانند منجر به آسیب کلیه شوند

 

انسداد ادرار در کلیه ها

بیماری ها و وضعیت هایی که مانع عبور ادرار به خارج از بدن می شود (انسداد ادراری) و می توانند منجر به آسیب حاد کلیوی شوند، موارد زیر را شامل می شوند:

• سرطان مثانه
• لخته ی خون در مجرای دفع ادرار
• سرطان سرویکس (گردن رحم)
• سرطان روده بزرگ
• پروستات بزرگ شده
• سنگ های کلیوی
• آسیب عصبی با درگیری اعصاب کنترل کننده ی مثانه
• سرطان پروستات

 

عوامل خطر

نارسایی حاد کلیه تقریباً همیشه در همراهی با یک وضعیت یا اتفاق پزشکی دیگر رخ می دهد. وضعیت هایی که خطر آسیب حاد کلیوی را افزایش می دهد، موارد زیر را شامل می شود:

• بستری بودن، به ویژه برای موارد جدی که نیازمند مراقبت ویژه است
• سن بالا
• انسداد عروق خونی در بازو ها یا پاها (بیماری شریانی محیطی)
• دیابت
• فشار خون بالا
• نارسایی قلب
• بیماری های کلیوی
• بیماری های کبدی
• سرطان های مشخص و درمان آن ها

 

عوارض

عوارض بالقوه ی نارسایی حاد کلیوی شامل موارد زیر می شود:

• تجمع مایع. نارسایی حاد کلیوی ممکن است منجر به جمع شدن مایع در ریه ها شود که می تواند باعث تنگی نفس شود.
• درد قفسه سینه. اگر لایه ای که قلب شما را می پوشاند (پریکارد) ملتهب شود، ممکن است احساس درد در قفسه سینه داشته باشید.
• ضعف عضلانی. وقتی مایعات و الکترولیت ها- مواد شیمیایی موجود در بدن شما- از تعادل خارج شوند، می تواند منجر به ضعف عضلانی شود.
• آسیب کلیوی ماندگار. در مواردی، نارسایی حاد کلیوی منجر به از دست رفتن دائمی عملکرد کلیوی، یا بیماری کلیوی مرحله آخر می شود. بیماران با بیماری کلیوی مرحله آخر برای زنده ماندن، نیازمند دیالیز دائمی – نوعی فرایند فیلتراسیون مکانیکی مورد استفاده برای حذف سموم و مواد زائد از بدن- یا پیوند کلیه هستند.
• مرگ. نارسایی حاد کلیوی می تواند منجر به از دست رفتن عملکرد کلیه و در نهایت مرگ شود.

 

پیشگیری

معمولاً پیش بینی یا پیشگیری از نارسایی حاد کلیوی دشوار است. اما، می توانید با مراقبت از کلیه های خود احتمال بروز نارسایی حاد کلیه را کاهش دهید. سعی کنید:

• در مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) به برچسب های آن ها توجه کنید. به توصیه های داروهای بدون نسخه نظیر آسپرین، استامینوفن (تینلول و غیره)، ایبوپروفن (آدویل، موترین IB و غیره) و ناپروکسن سدیم (آلِوِه و غیره) دقت کنید. مصرف بیش از اندازه ی این دارو ها منجر به افزایش احتمال آسیب به کلیه ی شما می‌شود. این نکته به ویژه در صورتی اتفاق رخ می‌دهد که از قبل بیماری کلیوی، دیابت یا فشار خون بالا داشته‌باشید.
• با پزشک خود در مدیریت کلیه و سایر وضعیت های مزمن خود همکاری کنید. اگر بیماری کلیوی یا شرایط دیگری، نظیر دیابت یا فشار خون بالا دارید که خطر نارسایی حاد کلیوی شما را افزایش می دهد، برای مدیریت شرایط توصیه های درمانی پزشک خود را رعایت کنید.
• داشتن یک سبک زندگی سالم را یک اولویت قرار دهید. فعال باشید؛ یک رژیم غذایی معقول و متعادل داشته باشید؛ و اصلاً الکل ننوشید، یا اندک بنوشید.