زمان مطالعه: 3 دقیقه

واکسن چیست و چرا برای نسل بشر اهمیت دارد؟ بدلیل پیشرفت در تولید واکسن، بشر توانسته ‌است بسیاری از بیماری‌های ویروسی را تحت کنترل نگه دارید. با این حال، سردرگمی و عدم اطمینانی در مورد سودمندی آن‌ها وجود دارد.

واکسن‌ها در مبارزه با بیماری بسیار مهم هستند، این راهنما توضیح می‌دهد که واکسن‌ها چقدر مهم هستند و چرا دانشمندان از آن‌ها در مقابله با بیماری کرونا‌ویروس به دنبال ساخت آن هستند.

واکسن چیست؟

واکسن نوعی از درمان است که با هدف تحریک سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با پاتوژن‌های عفونی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها انجام می‌شود. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی ” آن‌ها یکی از موثر‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌ها هستند.”

واکسن‌ها نمونه‌های جعلی باهوشی هستند. آن‌ها طوری عمل می‌کنند که بدن تصور کند آلوده شده است، بنابراین واکنش ایمن سازی را شبیه سازی می‌کند.

به عنوان مثال، واکسن سرخک طوری رفتار می‌کند که بدن تصور کند آلوده به سرخک شده است. زمانی‌ که واکسن سرخک را می‌زنید، بدن شما تاریخچه‌ای از ویروس سرخک ایجاد می‌کند. اگر در آینده بدن با این ویروس برخورد نماید، سیستم ایمنی بدن ویروس را شناسایی کرده و آماده است تا قبل از بیمار شدن با آن مبارزه نماید.

سیستم ایمنی بدن

بدن انسان به طور خاصی در برابر بیماری‌ها مقاوم است، چرا که یک سیستم دفاعی طبیعی در برابر میکرو‌ارگانیسم‌های ناخوشایند ناشی از بیماری مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها ایجاد می‌کند.

سیستم دفاعی، سیستم ایمنی بدن، از انواع مختلف گلبول‌های سفید تشکیل شده است که می‌توانند مهاجمان خارجی را شناسایی و از بین ببرند. برخی از این گلبول‌ها باکتری‌ها را در خود حل می‌کنند، برخی دیگر آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که می‌تواند به بدن بگوید چه چیزی را از بین ببرد و سایر سلول‌ها شکل این مهاجمان را بخاطر می‌سپارند تا در صورت ورود مجدد به بدن با آنها مبارزه کنند.

تولید اولین واکسن

اولین واکسن توسط دانشمندی به نام ادوارد جنر در اواخر قرن 18 ساخته شد. در یک آزمایش مشهور، جنر چرک را از یک ماده گاو آلوده به آبله خارج کرد و آن را به یک پسر جوان تزریق نمود. بعد از این تزریق، پسر بیماری خفیف آبله گرفت. مدتی بعد، جنر ویروس آبله را به پسر تزریق نمود، اما آن پسر بیمار نشد.

اولین تزریق جنر به بدن پسر باعث شد که بدن با این نوع ویروس آشنا شود و در هنگام مواجهه با بیماری توانست ان را شناسایی کند و بدون بیمار شدن ان را شکست دهد.

از سال 1796 تاکنون، واکسن‌ها راه طولانی را طی کرده‌اند. دانشمندان دیگر چرک گرفته شده از یک بیمار را به بیماری دیگر تزریق نمی‌کنند، و واکسن‌ها می‌بایست قبل از اینکه برای عموم استفاده شود، قوانین ایمنی سختگیرانه، چندین دور آزمایشات بالینی و دستورالعمل‌های سختگیرانه دولتی را پشت سر بگذارند.

چه چیزی در واکسن است؟

واکسن‌ها بسته به نوع و چگونگی هدف آن‌ها در ایجاد پاسخ ایمن در برابر آلودگی، شامل تعدادی از اجزاء سازنده هستند. هرچند، تعدادی اجزاء مشترک بین آن‌ها است.

  • آنتی ژن‌ها

مهمترین جزء واکسن، آنتی ژن هست. این بخشی از واکسن است که بدن می‌تواند بعنوان عضو خارجی تشخیص دهد. بسته به نوع واکسن، آنتی ژن می‌تواند مولکولی از ویروس مانند یک رشته DNA یا پروتئین باشد، یا می‌تواند نسخه تضعیف شده از ویروس زنده باشد.

برای مثال، واکسن سرخک حاوی یک نسخه تضعیف شده از ویروس سرخک است. هنگامی‌که بیمار واکسن سرخک را دریافت می‌کند، سیستم ایمنی بدن، پروتئین موجود در ویروس سرخک را تشخیص می‌دهد و یاد می‌گیرد چگونه با آن مبارزه نماید.

  • ماده کمکی

دومین جزء مهم در واکسن، ماده کمکی است. ماده کمکی برای تقویت پاسخ سیستم ایمنی به آنتی ژن عمل می‌کند. اینکه واکسن حاوی ماده کمکی باشد یا نه، بستگی به نوع واکسن دارد.

برخی از واکسن‌ها که در ویال نگهداری می‌شوند و می‌توان آن را چندین بار مورد استفاده قرار داد، حاوی نگهدارنده هستند که به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا بدون رشد سایر باکتری‌های ناخواسته داخل آن‌ها، در قفسه نگهداری شوند و در چندین مورد استفاده شوند.

 

در تهیه واکسن SARS-CoV-2، دانشمندان باید آنتی ژن زنده‌ای پیدا کنند که سیستم ایمنی بدن را در دفاع از عفونت تحریک کند.

 


 

منبع:

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟