خون دماغ
خون دماغ که به آن خونریزی از بینی هم گفته می‌شود، شامل خونریزی از داخل بینی است. بسیاری از مردم به خصوص کودکان کوچک‌تر و افراد مسن، گه‌گاه خون دماغ می‌شوند.
اگرچه ممکن است خون دماغ ترسناک باشد، اما معمولاً تنها عامل رنجش جزئی بوده و خطرناک نیست. خون دماغ های مکرر، آن‌هایی هستند که بیش از یک بار در هفته رخ می‌دهند.
دلایل
پوشش بینی حاوی رگ‌های خونی بسیار نازک است که نزدیک به سطح قرار دارند و به راحتی آسیب می‌بینند.
دو علت عمدهٔ خونریزی بینی شامل موارد زیر است:
- هوای خشک. هنگامی که غشاهای بینی خشک می‌شود، احتمال خونریزی و عفونت بیشتر می‌شود.
- انگشت کردن در بینی
به طور کلی خون دماغ ها، علامت یا نتیجهٔ فشار خون بالا نیستند. ممکن است در صورت داشتن خونریزی بینی، فشار خون بالا باعث بدتر شدن یا طولانی‌تر شدن آن شود، اما این پدیده‌ای نادر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
بیشتر خون دماغ ها جدی نیستند و به تنهایی یا با انجام کارهای خودمراقبتی متوقف می‌شوند.
در صورت وقوع خون‌ریزی‌های بینی با شرایط زیر، مراقبت‌های پزشکی فوری انجام دهید:
- به دنبال یک آسیب مانند تصادف رخ داده است.
- میزان خونریزی فراتر از حد انتظار است.
- تنفس را مختل کرده است.
- علی‌رغم وجود فشار، بیش از 30 دقیقه ادامه یافته است.
- در كودكان زیر 2 سال رخ داده است.
اگر خون زیادی از دست داده‌اید، برای رفتن به اورژانس، خودتان رانندگی نکنید. با ۱۱۵ یا اورژانس محلی خود تماس گرفته یا از کسی بخواهید شما را برساند.
در صورت داشتن خون دماغ های مکرر، حتی اگر می‌توانید آن‌ها را به راحتی متوقف کنید، با پزشک خود مشورت نمایید. مشخص کردن علت خون دماغ های مکرر، مهم است.
مراحل خوددرمانی برای خون دماغ هایی که گه‌گاه رخ می‌دهند، شامل موارد زیر می‌شود:
- صاف نشسته و به سمت جلو خم شوید. با راست ماندن، فشار خون در رگ‌های بینی کاهش می‌یابد. این کار از خونریزی بیشتر جلوگیری می‌کند. نشستن رو به جلو در پیشگیری از بلع خون که می‌تواند باعث تحریک معده شود، کمک‌کننده است.
- به آرامی فین کرده تا خون لخته‌شده را پاک کنید. یک مادهٔ ضدگرفتگی بینی را در بینی خود اسپری کنید.
- بینی خود را فشار دهید. از انگشت شست و اشارهٔ خود برای بستن هر دو سوراخ بینی استفاده کنید، حتی اگر تنها یک طرف خونریزی دارد. از دهان نفس بکشید. به مدت 10 تا 15 دقیقه به فشار دادن ادامه دهید. این کار روی نقطهٔ خونریزی در حفره‌های بینی فشار آورده و اغلب باعث متوقف شدن جریان خون می‌شود. اگر خونریزی از نقطهٔ بالاتری روی داده باشد و خودبه‌خود متوقف نشود، ممکن است نیاز باشد پزشک در بینی فتیله‌گذاری انجام دهد.
- تکرار. در صورت عدم توقف خونریزی، این مراحل را حداکثر 15 دقیقه تکرار کنید. پس از متوقف شدن خونریزی، برای جلوگیری از شروع مجدد آن، تا چند ساعت به بینی خود دست یا ضربه نزده و خم نشوید. سر خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
نکاتی برای کمک به جلوگیری از خونریزی بینی:
- پوشش بینی را مرطوب نگه دارید. به ویژه در ماه‌های سردتر که هوا خشک است، لایه‌ای نازک و کم از ژل روغنی (وازلین) یا پماد آنتی بیوتیک (باسیتراسین، نئوسپورین) را با یک سواب نخی، سه بار در روز استعمال کنید. اسپری نمکی بینی هم می‌تواند به مرطوب کردن غشاهای بینی کمک کند.
- کوتاه کردن ناخن‌های فرزندتان. کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها به کاهش دست زدن به بینی کمک می‌کند.
- استفاده از رطوبت‌ساز. رطوبت‌ساز با افزایش رطوبت هوا، اثرات هوای خشک را خنثی می‌کند.
