تشخیص

در طول معاینهٔ فیزیکی، پزشک کمر را جهت وجود حساسیت به لمس بررسی می‌کند. پزشک ممکن است جهت تعیین علت درد، از شما بخواهد که به پشت خود دراز بکشید و پاهای خود را در وضعیت‌های مختلف قرار دهید. همچنین ممکن است پزشک معاینهٔ نورولوژی انجام دهد تا موارد ذیل را بررسی کند:

• رفلکس‌ها
• قدرت عضله
• توانایی راه‌رفتن
• توانایی حس‌کردن تماس ملایم، سر سوزن یا ارتعاش

 

در اغلب موارد فتق دیسک، برای تشخیص تنها به معاینهٔ فیزیکی و شرح‌حال بالینی نیاز است. اگر پزشک به بیماری دیگری شک کند و یا بخواهد بداند کدام عصب‌ها درگیر شده‌اند، ممکن است دستور یک یا تعداد بیشتری از روش‌های تصویربرداری آورده‌شده در ادامه را بدهد:

 

روش‌های تصویربرداری

• گرافی‌ها. گرافی‌های ساده فتق دیسک را نشان نمی‌دهند، اما پزشک ممکن است جهت رد دلایل دیگر درد کمر مانند عفونت، تومور، مشکلات مربوط بر هم‌راستا نبودن ستون فقرات و یا شکستگی استخوان، دستور گرافی دهد.
• توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن). دستگاه سی‌تی اسکن از زاویه‌های زیاد و مختلفی، از بدن گرافی می‌گیرد. این دستگاه سپس این گرافی‌ها را با یکدیگر ترکیب می‌کند تا از ستون مهره‌ها و ساختارهای اطراف آن، تصاویر مقطعی تهیه کند.
• تصویربرداری تشدید مغناطیسی (ام‌آرآی). این روش جهت تصویربرداری از اندام‌های داخلی بدن، از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌کند. از این روش می‌توان جهت تعیین محل دیسک بیرون‌زده و مشخص نمودن اعصاب درگیر استفاده نمود.
• میلوگرام. در ابتدا به داخل مایع نخاعی، رنگ تزریق شده و سپس از آن گرافی گرفته می‌شود. این تست فشار واردشده به نخاع یا اعصاب را – که به علت فتق دیسک‌های متعدد یا بیماری‌های دیگر رخ می‌دهد – نشان می‌دهد.

 

تست‌های عصبی

مطالعات الکترومیلوگرام و هدایت عصبی، نحوهٔ حرکت ایمپالس‌های عصبی در طول بافت عصبی را نشان می‌دهند. این تست به تعیین دقیق محل آسیب عصب کمک می‌کند.

 

درمان

در بیشتر افراد درمان حمایتی ممکن است در طی چند روز یا چند هفته، نشانه‌ها را تسکین دهد. درمان حمایتی بیشتر شامل دوری کردن از وضعیت‌های دردناک، پیروی از ورزش‌های برنامه‌ریزی‌شده و رژیم داروهای ضددرد می‌شود.

 

درمان دارویی

• داروهای ضددرد بدون نیاز به نسخهٔ پزشک. اگر شدت درد خفیف تا متوسط باشد، پزشک ممکن است استفاده از ضددردهای بدون نیاز به نسخهٔ پزشک – مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن – را پیشنهاد کند.
• ضددردهای نارکوتیک. اگر درد با داروهای بدون نیاز به نسخهٔ پزشک بهبود نیابد، پزشک ممکن است برای دورهٔ کوتاهی ضددردهای نارکوتیک را تجویز کند. از عوارض جانبی احتمالی این داروها می‌توان اثرات آرام‌بخشی و خواب‌آلودگی (Sedative)، تهوع، گیجی و یبوست را نام برد.
• ضدتشنج‌ها. کاربرد اصلی این داروها کنترل تشنج است؛ اما این داروها در درمان درد عصبی انتشاریابنده – که اغلب همراه با فتق دیسک بروز می‌یابد – نیز مفیداند.
• شل‌کننده‌های عضلات. اگر بیمار دچار اسپاسم‌های عضلانی باشد، پزشک ممکن است برای وی شل‌کنندهٔ عضلانی تجویز کند. اثرات سداتیو و سرگیجه از جمله عوارض جانبی معمول این داروهاست.
• تزریق کورتیزون. ممکن است کورتیکواستروئیدهای سرکوب‌کنندهٔ التهاب، به‌طور مستقیم به نواحی اطراف اعصاب نخاعی تزریق شوند. با تصویربرداری از ستون مهره‌ها می‌توان با امنیت بیشتری سوزن تزریق را هدایت نمود. گاهی اوقات جهت کاهش تورم و التهاب، ممکن است یک دوره استروئیدهای خوراکی تجویز شود.

 

فیزیک‌درمانی

اگر درد در طی چند هفته برطرف نشود، پزشک ممکن است فیزیک‌درمانی را پیشنهاد کند. متخصص فیزیک‌درمانی می‌تواند انواعی از وضعیت‌های قرارگرفتن بدن و ورزش‌هایی را به شما آموزش دهد که برای به‌حداقل‌رساندن درد فتق دیسک طراحی شده‌اند.

 

جراحی

تعداد کمی از بیماران مبتلا به فتق دیسک در نهایت به جراحی نیاز پیدا می‌کنند. پزشک در صورتی درمان جراحی را پیشنهاد می‌کند که درمان حمایتی پس از شش هفته در بهبود نشانه‌ها مؤثر واقع نشود؛ به‌خصوص اگر بیمار هنوز دچار موارد ذیل باشد:

• کرختی یا ضعف
• مشکل در ایستادن یا راه‌رفتن
• بی‌اختیاری در ادرار یا مدفوع

در بسیاری از موارد، جراحان می‌توانند تنها بخش بیرون‌زدهٔ دیسک را بردارند. بااین‌وجود به‌ندرت، باید تمامی دیسک برداشته شود. در این موارد ممکن است نیاز باشد جهت ایجاد ثبات در ستون مهره‌ها، مهره‌ها با ابزار فلزی به هم متصل شوند. به‌ندرت، جراح ممکن است کاشت دیسک مصنوعی را پیشنهاد کند.

 

پزشکی جایگزین

برخی از درمان‌های پزشکی جایگزین و مکمل به تسکین درد مزمن کمر کمک می‌کنند. از جملهٔ این درمان‌ها می‌توان موارد ذیل را مثال زد:

• کایروپراکتیک. یافت شده است که دست‌کاری ستون مهره‌ها در درد پایین کمر – که حداقل یک ماه طول کشیده باشد – اثر متوسطی دارد. کایروپراکتیک گردن به‌ندرت ممکن است سبب ایجاد انواعی از سکته‌های مغزی شود.
• طب سوزنی. باوجودآنکه نتایج این نوع درمان به‌نسبت کم است، به نظر می‌رسد که عملکرد طب سوزنی در تسکین درد مزمن کمر و گردن، خوب است.
• ماساژ. این درمان دستی، در بیماران مبتلا به درد مزمن پایین کمر، درد را به‌طور موقت تسکین می‌دهد.
• یوگا. یوگا ترکیبی از فعالیت فیزیکی، تمرینات تنفسی و مدیتیشن است و در برخی از افراد عملکرد را بهبود می‌بخشد و از درد مزمن کمر می‌کاهد.

 

شیوهٔ زندگی و درمان‌های خانگی

• استفاده از مسکن‌ها. داروهای بدون نیاز به نسخهٔ پزشک – مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن – به کاهش درد همراه با فتق دیسک کمر کمک می‌کنند.
• استفاده از گرما یا سرما. می‌توان به طور اولیه از پک‌های سرد برای تسکین درد و التهاب استفاده کرد. پس از چند روز، می‌توان از گرمای ملایم جهت تسکین و آرام‌کردن درد استفاده نمود.
• دوری از استراحت زیاد در بستر. استراحت بیش از اندازه در بستر ممکن است به خشکی مفاصل و ضعف عضلات منجر شود. این موضوع بهبود را به خطر می‌اندازد. بهتر است در وضعیتی راحت، 30 دقیقه استراحت کنید و سپس قدم بزنید و یا کاری انجام دهید. در طول روند بهبودی، سعی کنید از فعالیت‌هایی که درد شما را بدتر می‌کنند بپرهیزید.