تشخیص

پزشک از شما شرح حال می‌گیرد و می‌خواهد که نشانه‌های خود را توصیف کنید. تشخیص سندرم پای بی‌قرار بر اساس معیارهای ذیل انجام می‌شود. این معیارها توسط انجمن بین‌المللی مطالعات سندرم پای بی‌قرار و طبقه‌بندی بین‌المللی اختلالات خواب پایه‌گذاری شده‌اند:

• تمایل شدید و غیرقابل مقاومت به حرکت دادن پاها که معمولاً با احساس ناخوشایند همراه است. این احساس به صورت لولیدن کرم، خزش، گرفتگی، گزگز یا کشش توصیف می‌شود.
• نشانه‌ها با استراحت – مانند نشستن یا دراز کشیدن – بدتر می‌شوند.
• فعالیت‌هایی مانند راه رفتن یا انجام حرکت‌های کششی، به‌طور موقت یا به‌صورت نسبی نشانه‌ها را تسکین می‌دهد.
• نشانه‌ها هنگام شب بدتر می‌شوند.
• نمی‌توان این نشانه‌ها را صرفاً با بیماری‌های بالینی یا رفتاری دیگر توضیح داد.

پزشک ممکن است معاینهٔ فیزیکی و نورولوژیکی انجام دهد. همچنین احتمال دارد جهت رد علل احتمالی دیگر نشانه‌های شما، آزمایش خون، به‌ویژه برای بررسی آهن خون، درخواست کند.

افزون‌براین، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص خواب ارجاع دهد. اگر متخصص به اختلالات خواب دیگر مانند آپنه در خواب (قطع تنفس در خواب) شک داشته باشد، ممکن است از شما بخواهد که یک شب را در کلینیک خواب بگذرانید تا خواب شما را مطالعه و بررسی کند. با این حال، تشخیص سندرم پای بی‌قرار معمولاً نیاز به مطالعهٔ خواب ندارد.

درمان

گاهی اوقات، درمان بیماری زمینه‌ای – مانند کمبود آهن – تا حد زیادی از نشانه‌های سندرم پای بی‌قرار می‌کاهد. اصلاح کمبود آهن ممکن است از طریق مکمل‌های خوراکی یا وریدی آهن انجام شود. با این حال مصرف مکمل‌های آهن باید تنها تحت نظارت پزشک و بعد از بررسی سطح آهن خون انجام شود.

اگر تنها به سندرم پای بی‌قرار مبتلا باشید و بیماری دیگری نداشته باشید، درمان بر تغییر شیوهٔ زندگی تمرکز می‌کند. اگر تغییر در شیوهٔ زندگی مؤثر واقع نشود، پزشک ممکن است دارو تجویز کند.

درمان دارویی

چندین دارو – که با نسخهٔ پزشک فروخته می‌شوند – جهت تسکین سندرم پای بی‌قرار وجود دارند. بیشتر این داروها برای درمان بیماری‌های دیگر تولید شده‌اند. این داروها شامل موارد ذیل می‌شوند:

• داروهایی که سطح دوپامین مغز را بالا می‌برند. این داروها بر سطح دوپامین در مغز – که یک پیام‌رسان شیمیایی است – تاثیر می‌گذارند. عوارض جانبی کوتاه‌مدت این داروها معمولاً خفیف است و شامل تهوع، سبکی سر و خستگی می‌شوند. با این حال این داروها ممکن است اختلالات کنترل تکانه مانند قماربازی اجباری و همچنین اختلالات خواب‌آلودگی در طول روز نیز ایجاد کنند.
• داروهایی که روی کانال‌های کلسیم تأثیر می‌گذارند. برخی از داروها مانند گاباپنتین، در برخی از بیماران سندرم پای بی‌قرار، مؤثراند.
• مخدرها. داروهای مخدر نشانه‌های خفیف تا شدید را تسکین می‌دهند؛ اما اگر در دوزهای بالا مصرف شوند، ممکن است اعتیادآور باشند.
• شل‌کننده‌های عضلانی و داروهای خواب. این داروها که به نام بنزودیازپین‌ها شناخته می‌شوند، به شما کمک می‌کنند شب بهتر بخوابید. البته این داروها احساس ناخوشایند پا را از بین نمی‌برد و ممکن است سبب خواب‌آلودگی در طول روز شوند.

ممکن است مجبور به امتحان چند نوع دارو شوید تا سرانجام دارو یا ترکیب‌های دارویی مناسب خود را پیدا کنید.

احتیاط‌های مربوط به داروها

گاهی اوقات داروهای دوپامینی که برای مدتی در تسکین سندرم پای بی‌قرار مؤثر بوده‌اند، اثر خود را از دست می‌دهند یا نشانه‌های بیماری در طول روز، زودتر از قبل شروع می‌شوند. این حالت، «ازدیاد» نام دارد. پزشک ممکن است جهت مقابله با این موضوع، داروی شما را جایگزین کند.

در طول بارداری، مصرف بیشتر داروهایی که برای سندرم پای بی‌قرار تجویز می‌شوند، توصیه نمی‌شود. با این حال اگر ناراحتی فرد در طول سه ماههٔ سوم بسیار آزاردهنده باشد، پزشک ممکن است اجازهٔ مصرف برخی از داروها را بدهد.

برخی از داروها ممکن است نشانه‌های سندرم پای بی‌قرار را بدتر کنند. پزشک احتمالاً توصیه می‌کند که در صورت امکان، از مصرف این داروها اجتناب کنید. این داروها شامل ضدافسردگی‌ها، برخی از داروهای ضدروان‌پریشی، برخی از داروهای ضدتهوع و برخی از داروهای سرماخوردگی و آلرژی می‌شود. با این وجود اگر مجبور به مصرف این داروها هستید، با پزشک خود دربارهٔ اضافه کردن داروهایی جهت مدیریت سندرم پای بی‌قرار خود، صحبت کنید.

شیوهٔ زندگی و درمان‌های خانگی

ایجاد تغییرات کوچک در شیوهٔ زندگی به تسکین نشانه‌های سندرم پای بی‌قرار کمک می‌کند:

• از وان حمام و ماساژ استفاده کنید. نشستن در وان آب گرم و ماساژ دادن عضلات پا عضلات را شل می‌کند.
• از پک‌های گرم و سرد استفاده کنید. استفاده از پک‌های گرمایشی یا سرمایشی یا استفادهٔ متناوب از هر دو، احساس ناراحتی در اندام را کاهش می‌دهد.
• بهداشت خواب مناسب. خستگی معمولاً نشانه‌های سندرم پای بی‌قرار را بدتر می‌کند، بنابراین داشتن بهداشت خواب مناسب اهمیت دارد. به‌طور ایده‌آل، محیط خواب خود را خنک، ساکت و راحت نگه دارید. هر روز در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و بیدار شوید و به میزان کافی بخوابید.
• ورزش. ورزش کردن به‌طور منظم و متعادل نشانه‌های سندرم پای بی‌قرار را تسکین می‌دهد. اما ورزش بیش‌ازحد یا ورزش کردن تا دیروقت، ممکن است نشانه‌ها را تشدید کند.
• اجتناب از کافئین. گاهی اوقات کاهش مصرف کافئین به سندرم پای بی‌قرار کمک می‌کند. سعی کنید به مدت چند هفته از محصولات حاوی کافئین، شامل شکلات و نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه، چای و نوشیدنی‌های غیرالکلی دوری کنید. انجام این کار ممکن است به بیماری شما کمک کند.