سارکوم یوئینگ

سارکوم یوئینگ (Ewing sarcoma) نوعی سرطان نادر است که در استخوان یا بافت‌های نرم اطراف آن ایجاد می‌شود. این سرطان غالباً در استخوان‌های دراز لگن، پا و بازوها آغاز می‌شود؛ البته هر استخوانی می‌تواند گرفتار آن شود. گاهی اوقات سارکوم یوئینگ در بافت‌های نرم بازو، پا، شکم یا سایر بخش‌های بدن ایجاد می‌شود.

پیشرفت‌های چشمگیر در درمان سارکوم یوئینگ نتایج اقدامات درمانی را به‌طور قابل توجهی ارتقا داده‌ است. پس از اتمام درمان، به‌منظور بررسی عواقب احتمالی شیمی‌درمانی و رادیودرمانی، فرد باید تا پایان عمر تحت نطر باشد.

سارکوم یوئینگ در نوجوانان و جوانان شایع‌تر است ولی می‌تواند در هر سنی فرد را مبتلا کند.

 

علائم

نشانه‌ها و علائم سارکوم یوئینگ عبارت‌اند از:

  • درد، تورم یا حساس‌شدگی در مجاورت ناحیه‌ٔ مبتلا
  • استخوان‌دردی که ممکن است در هنگام شب یا در حین انجام فعالیت‌های فیزیکی تشدید شود
  • خستگی بی‌دلیل
  • تب بدون علت شناخته‌شده
  • کاهش وزن ناخواسته
  • شکستگی استخوان بدون علت شناخته‌شده

 

علل

علت ایجاد سارکوم یوئینگ شناخته ‌نشده ‌است. هرچند سلول‌های خاصی منشأ این سرطان‌اند اما به نظر نمی‌رسد که وراثت جزو عوامل دخیل باشد.

 

ریسک‌فاکتورها

ریسک‌فاکتور مشخصی برای سارکوم یوئینگ شناخته نشده ‌است.

 

عوارض ثانویه

سارکوم یوئینگ می‌تواند از منشأ خود به سایر بخش‌های بدن گسترش یابد و درمان و بهبود فرد را دشوارتر کند. برای نمونه سرطان می‌تواند به سایر بافت‌ها، مغز استخوان، سایر استخوان‌ها و ریه گسترش یابد. ممکن است پس از درمان، فرد دوباره به این سرطان مبتلا شود.

شیمی‌درمانی و پرتودرمانی شدید انجام‌شده برای درمان سارکوم یوئینگ می‌توانند عوارض جانبی فراوانی – در کوتاه‌مدت و بلندمدت – داشته‌ باشند. این عارضه در مورد تمام سرطان‌های خطرناک صدق می‌کند.

تیم درمانی سعی می‌کنند این عوارض جانبی را به بهترین نحو کنترل و برطرف کنند. همچنین لازم است بدانید که باید منتظر وقوع چه عوارضی باشید و در صورت داشتن هرگونه نگرانی تیم درمانی خود را مطلع سازید.

 

پیشگیری

نمی‌توان از وقوع سارکوم یوئینگ پیشگیری کرد. این سرطان وراثتی نیست؛ ارتباط آن با سبک زندگی و عوامل محیطی هم شناخته نشده ‌است.

اگر هر کدام از علائم سارکوم یوئینگ را در خود مشاهده کردید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص

به‌طور کلی، والدین با مشاهده‌ٔ نشانه‌ها و علائم در فزرندشان او را به نزد پزشک می‌برند. گاهی اوقات والدین با تصور اینکه فرزندشان دچار پیچ‌خوردگی یا مصدومیت ورزشی شده ‌است، او را نزد پزشک می‌برند و سپس مشخص می‌شود که او در واقع به سارکوم یوئینگ مبتلاست. معمولاً رادیوگرافی می‌تواند ناحیه‌ٔ مشکوک را مشخص کند. پس از رادیوگرافی، پزشک یک یا چند روش عکس‌برداری دیگر را هم تجویز می‌کند تا ناحیه‌ٔ مورد نظر را بررسی کند؛ این روش‌ها شامل موارد زیر‌اند:

  • توموگرافی رایانه‌ای (سی‌تی اسکن)
  • تصویرسازی تشدید مغناطیسی (ام‌آرآی)
  • توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
  • اسکن استخوان

 

بیوپسی

پزشک ممکن است برای فرزندتان بیوپسی تجویز کند؛ در بیوپسی نمونه‌ای از بافت توموری را برمی‌دارند و آن را برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستند. با انجام تست‌های آزمایشگاهی، مشخص می‌شود که آیا بافت مورد نظر سرطانی است یا خیر و در صورت سرطانی بودن، نوع سرطان چیست. با این تست‌ها همچنین می‌توان درجهٔ (grade) سرطان را تعیین کرد؛ با تعیین درجه پزشک می‌فهمد که سرطان تا چه حد می‌تواند وخیم شود.

 

انواع بیوپسی‌های مورد استفاده برای تشخیص سارکوم یوئینگ عبارت‌اند از:

  • بیوپسی سوزنی. پزشک یک سوزن باریک را از طریق پوست وارد تومور می‌کند. او به‌ کمک این سوزن نمونه‌ای کوچک از بافت توموری را برمی‌دارد.
  • بیوپسی سرجیکال (surgical). پزشک برشی در پوست ایجاد می‌کند و کل تومور یا بخشی از آن را برمی‌دارد؛ حالت اول را بیوپسی excisional و حالت دوم را بیوپسی incisional می‌نامند.

تعیین نوع بیوپسی و نحوه‌ٔ انجام آن مستلزم برنامه‌ریزی دقیق تیم پزشکی شما است. پزشکان باید نوع بیوپسی را به‌گونه‌ای انتخاب کنند که در آینده با عمل جراحی خارج کردن سلول‌های سرطانی تداخل نداشته‌ باشد؛ به این منظور از پزشک خود بخواهید که پیش از انجام بیوپسی شما را به یک تیم متخصص و مجرب در زمینه‌ٔ معالجه‌ٔ سارکوم یوئینگ ارجاع دهد.

پس از تشخیص، لازم است استیج (مرحله‌ٔ) سرطان‌تان تعیین شود. استیج سرطان به این بستگی دارد که آیا سلول‌های سرطانی به بخش‌های دیگر بدن هم گسترش یافته‌اند یا خیر و میزان گسترش آن‌ها چقدر است. نوعی از سارکوم یوئینگ را که به خارج از منشأ خود یا بافت‌های مجاور گسترش پیدا نکرده ‌باشد سارکوم یوئینگ موضعی می‌نامند؛ در صورت گسترش آن به سایر بخش‌های بدن، به آن سارکوم یوئینگ متاستاتیک می‌گویند. برای معالجه‌ٔ سرطان به استیج (مرحله‌ٔ) آن توجه می‌کنند.

 

درمان

در طول سالیان دراز، پیشرفت‌های مهمی در عرصه‌ٔ معالجه‌ٔ سارکوم یوئینگ صورت گرفته‌ است؛ روش‌های درمانی موجود برای این سرطان عبارت‌اند از:

  • شیمی‌درمانی. شیمی‌درمانی خط اول درمان سارکوم یوئینگ است و در آن از داروهایی استفاده می‌شود که سلول‎‌های سرطانی را نابود می‌کنند. پزشکان شیمی‌درمانی را قبل از عمل جراحی تجویز می‌کنند تا تومورهای سارکوم یوئینگ کوچک شوند و خارج کردن آن‌ها راحت‌تر انجام گیرد.
  • عمل جراحی. هدف از عمل جراحی خارج کردن سلول‌های سرطانی است؛ البته بعضی از موارد عمل جراحی نیز به‌منظور حفظ عملکرد و به‌حداقل‌رساندن ناتوانی انجام می‌شوند. عمل جراحی برای سارکوم یوئینگ ممکن است شامل خارج کردن بخش کوچکی از استخوان یا کل اندام شود. احتمال حفظ اندام به عوامل متعددی بستگی دارد؛ برای نمونه: اندازه‌ و محل تشکیل تومور و نحوه‌ٔ پاسخ آن به شیمی‌درمانی
  • پرتودرمانی. در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی، مانند: پرتوِ ایکس و پرتون، استفاده می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را نابود سازند. ممکن است پس از عمل جراحی، فرد را تحت پرتودرمانی قرار دهند تا سلول‌های سرطانی باقی‌مانده از بین بروند. همچنین در مواردی که سلول‌های سرطانی در بخشی از بدن تشکیل شده ‌باشند که نتوان آن‌ها را با عمل جراحی خارج کرد، یا انجام عمل جراحی نتایج عملکردی نامطلوبی به‌ دنبال داشته‌ باشد (مانند: از دست رفتن عملکرد روده یا مثانه) می‌توان از پرتودرمانی استفاده کرد. به‌منظور کاهش درد ناشی از سارکوم یوئینگ نیز پرتودرمانی را به‌کار می‌برند.

پزشکانی که به شما کمک می کنند

همه

بر اساس بیمارستان

بر اساس تخصص