دررفتگی شانه

دررفتگی مفصل شانه یعنی خروج استخوان بازو از مفصل گوی و کاسه‌‌ٔ خود با کتف. شانه متحرک‌ترین استخوان بدن است و همین امر آن را مستعد دررفتگی می‌کند.

اگر احتمال می‌دهید که شما یا فرزندتان دچار دررفتگی شانه شده‌اید، فوری به پزشک مراجعه کنید. بیشتر افراد پس از چند هفته، عملکرد شانهٔ خود را به‌طور کامل بازمی‌یابند. البته اگر یک‌بار دچار دررفتگی شانه شوید، احتمال دارد استخوان بازو پایداری خود را از دست بدهد و مستعد دررفتگی‌های بیشتر شود.

 

علائم

نشانه‌ها و علائم احتمالی دررفتگی شانه عبارت‌اند از:

  • از ریخت افتادن مفصل شانه یا خارج شدن آن از حالت عادی
  • تورم و کبودی
  • درد شدید
  • ناتوانی در حرکت دادن مفصل شانه

دررفتگی مفصل شانه همچنین ممکن است باعث بی‌حسی، ضعف یا گزگز کردن اطراف ناحیه‌ٔ آسیب‌دیده – مانند گردن یا نواحی تحتانی بازو و ساعد – شود. عضلات شانه ممکن است درنتیجه‌ٔ پارگی دچار اسپاسم شوند و شدت درد را بیشتر کنند.

 

زمان مراجعه به پزشک

هرگاه احتمال دادید که شما یا فرزندتان دچار دررفتگی مفصل شانه شده‌اید، فوری به پزشک مراجعه کنید.

تا زمان مراجعه به پزشک:

  • مفصل را حرکت ندهید. به‌منظور نگه‌داشتن مفصل شانه در موقعیت کنونی‌اش، از آتل یا آویز استفاده کنید. سعی نکنید که مفصل را حرکت دهید یا آن را به موقعیت اولیه‌اش بازگردانید؛ این کار می‌تواند به مفصل شانه و عضلات، رباط‌ها، اعصاب و شریان‌های مجاور آن آسیب برساند.
  • روی مفصل یخ بگذارید. قراردادن یخ بر روی شانه می‌تواند با کاهش خونریزی داخلی و تجمع مایع در اطراف مفصل شانه، به کاهش درد یا التهاب کمک کند.

 

علل

دررفتگی مفصل شانه بیشترین تعداد موارد دررفتگی را به خود اختصاص داده ‌است. از آنجا که این مفصل در جهات گوناگون حرکت می‌کند، ممکن است به‌طور جزئی یا کامل به جلو، عقب یا پایین در برود. البته بیشتر موارد دررفتگی در جلوی شانه اتفاق می‌افتند. افزون بر این، بافت رشته‌ای متصل‌کننده‌ٔ استخوان‌های مفصل شانه به یکدیگر ممکن است دچار کشیدگی یا پارگی شود و وضعیت فرد را بدتر کند.

خارج شدن استخوان‌های مفصل شانه از موقعیت‌شان به نیرویی بالا – مثل وارد شدن ضربه‌ای ناگهانی به شانه – نیاز دارد. چرخش بیش‌ازحد مفصل شانه می‌تواند سبب دررفتن سر استخوان بازو از مفصل گوی و کاسه‌اش شود. گاهی اوقات هم دررفتگی به‌صورت جزئی رخ می‌دهد؛ یعنی بخشی از استخوان از محل مفصل خارج شده ‌است و بخشی دیگر از آن هنوز در آنجا قرار دارد.

 

علل احتمالی دررفتگی شانه عبارت‌اند از:

  • آسیب‌های ورزشی. یکی از آسیب‌دیدگی‌های شایع در ورزش‌های پربرخورد – مانند راگبی و هاکی – و ورزش‌هایی که احتمال زمین خوردن در آن‌ها بالاست – مانند اسکی آلپاین، ژیمناستیک و والیبال – دررفتگی شانه است.
  • آسیب‌های غیرورزشی. وارد شدن ضربه‌ای شدید به شانه در جریان تصادفات، از علل شایع دررفتگی این مفصل است.
  • زمین خوردن. ممکن است بر اثر سقوط از نردبان یا سر خوردن روی قالی دچار دررفتگی شانه شوید.

 

ریسک‌فاکتورها

مردان در دوران نوجوانی خود یا در دهه‌ٔ سوم زندگی‌شان که فعالیت بیشتری دارند، در معرض خطر بیشتری برای دررفتگی شانه قرار دارند.

 

عوارض ثانویه

عوارض ثانویهٔ احتمالی دررفتگی شانه عبارت‌اند از:

  • پارگی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌های تقویت‌کننده‌ٔ مفصل شانه
  • آسیب‌دیدگی اعصاب یا شریان‌های مجاور مفصل شانه
  • ناپایداری شانه (به‌خصوص در صورت شدید بودن دررفتگی یا وقوع دررفتگی‌های مکرر) که فرد را مستعد دررفتگی‌های بیشتر می‌کند

درصورت کشیدگی یا پارگی رباط‌ها و تاندون‌های مفصل شانه یا آسیب‌دیدگی اعصاب و شریان‌های مجاور این مفصل، ممکن است به‌منظور ترمیم این بافت‌ها نیاز به عمل جراحی داشته‌ باشید.

 

پیشگیری

به‌منظور پیشگیری از دررفتگی شانه:

  • مواظب باشید که زمین نخورید.
  • در ورزش‌های پربرخورد از تجهیزات محافظ استفاده کنید.
  • به‌طور مرتب ورزش‌ کنید تا قدرت و انعطاف‌پذیری مفاصل و عضلات‌تان حفظ شود.

درصورتی‌که یک‌بار دچار دررفتگی شانه شوید، احتمالاً مستعد دررفتگی‌های بیشتری در شانه‌ٔ خود خواهید شد. به‌منظور جلوگیری از وقوع مجدد این دررفتگی، تمریناتی را که پزشک برای افزایش پایداری و قدرت مفصل شانه توصیه کرده ‌است انجام دهید.

تشخیص

در طی معاینهٔ فیزیکی پزشک ناحیهٔ آسیب‌دیده را به‌منظور یافتن حساس‌شدگی، تورم و از ریخت افتادگی بررسی می‌کند. رادیوگرافی مفصل شانه هم دررفتگی را نشان خواهد داد و ممکن است با آن بتوان شکستگی استخوان‌ها یا سایر آسیب‌های وارده به مفصل شانه را هم مشاهده کرد.

 

درمان

معالجه‌ٔ دررفتگی مفصل شانه ممکن است شامل اقدامات زیر شود:

  • ریداکشن (جا انداختن) بسته. پزشک ممکن است استخوان‌های مفصل شانه را به‌آرامی حرکت بدهد تا به موقعیت مناسب خود بازگردند. بسته به میزان درد و ورم فرد، قبل از ریداکشن ممکن است به او شل‌کننده‌ٔ عضلات یا آرامبخش داده‌ شود یا در موارد نادر، او را بیهوش کنند. پس از جا انداختن استخوان‌های دررفته، درد شدید باید تقریباً بلافاصله تسکین پیدا کند.
  • عمل جراحی. اگر مفصل شانه یا رباط‌هایتان ضعیف باشند و علی‌رغم انجام تمرینات تقویتی و توانبخشی، باز هم مستعد دررفتگی شانه باشید، ممکن است تحت عمل جراحی قرار بگیرید. در موارد نادر، درصورت آسیب‌ دیدن اعصاب یا عروق خونی هم احتمال دارد عمل شوید.
  • تثبیت. پزشک ممکن است از یک آویز یا آتل مخصوص استفاده کند تا شانه‌تان را برای چند روز تا سه هفته از حرکت بازدارد. مدت زمان استفاده از آویز یا آتل به وضعیت دررفتگی شانه و فاصله‌ٔ زمانی بین وقوع دررفتگی و نصب آتل بستگی دارد.
  • دارو. ممکن است برای کاهش دردتان در طول مدت بهبودی مفصل شانه، برایتان یک مسکن یا شل‌کنندهٔ عضلات تجویز شود.
  • توانبخشی. پس از خارج کردن آتل یا آویز، یک دوره‌ٔ توانبخشی را آغاز خواهید کرد تا دامنه‌ٔ حرکتی، پایداری و قدرت مفصل شانه‌تان را بازیابید.

اگر دررفتگی مفصل شانه نسبتاً ساده باشد و اعصاب یا بافت‌های مجاور آسیبی جدی ندیده ‌باشند، احتمالاً پس از چند هفته دررفتگی شانه‌تان بهبود می‌یابد؛ البته احتمال وقوع مجدد دررفتگی شانه هم در شما بیشتر می‌شود. ازسرگیری زودهنگام فعالیت‌ها پس از دررفتگی شانه ممکن است سبب وارد شدن آسیب‌های بیشتری به این مفصل و دررفتگی مجدد آن شود.

 

سبک زندگی و درمان‌های خانگی

پس از دریافت اقدامات درمانی برای معالجه‌ٔ مفصل شانه، می‌توانید با رعایت نکات زیر دردتان را کاهش دهید و روند بهبودی‌ خود را تسریع نمایید:

  • به شانه‌ٔ خود استراحت بدهید. از انجام فعالیتی که موجب دررفتگی شانه‌ٔ شما شد، خودداری کنید و حرکاتی را که سبب درد گرفتن شانه‌تان می‌شوند، انجام ندهید. برداشتن اجسام سنگین و انجام کارهایی را که مستلزم بالا بردن دست‌ها هستند نیز محدود نمایید.
  • شانه‌ٔ خود را در معرض سرما و سپس گرما قرار دهید. قرار دادن یخ بر روی شانه به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه یک کیسه‌ٔ یخ یا کیسه‌ٔ سبزیجات یخ‌زده یا حوله‌‌ای حاوی قطعات یخ را بر روی شانه‌تان قرار دهید. در یک یا دو روز اول، این کار را هر دو ساعت یک‌بار انجام دهید.

پس از دو یا سه روز که درد و التهاب‌تان کاهش پیدا کرد، بر روی شانه‌تان کیسه‌‌ٔ آب گرم یا پد حرارتی بگذارید؛ این کار ممکن است درد و گرفتگی عضلات‌تان را برطرف کند. هر بار شانه‌ٔ خود را به مدت 20 دقیقه در معرض گرما قرار دهید.

از داروی‌های مسکن استفاده کنید. مصرف مسکن‌های بدون نسخه، از قبیل ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و استامینوفن، ممکن است به کاهش درد کمک کند. از توضیحات موجود در بسته‌ٔ دارو پیروی کنید و پس از تسکین درد، مصرف مسکن را ادامه ندهید.

  • دامنه‌ٔ حرکتی مفصل شانه‌تان را حفظ کنید. پس از یک تا دو روز، طبق توضیحات پزشک یا فیزیوتراپیست، تمریناتی ملایم انجام دهید تا دامنه‌ی حرکتی مفصل شانه‌تان حفظ شود. سکون و بی‌حرکتی مفاصل می‌تواند موجب خشکی آن‎‌ها شود. بی‌حرکتی طولانی‌مدت شانه می‌تواند سبب بروز وضعیتی به نام یخ‌زدگی شانه شود که در آن مفصل شانه به‌حدی خشک می‌شود که تقریباً نمی‌توانید آن را حرکت دهید.

پس از اینکه دررفتگی شانه‌تان بهبود پیدا کرد و دامنه‌ٔ حرکتی آن به سطح مطلوبی رسید، باز هم تمرینات ورزشی را ادامه دهید. انجام تمرینات کششی روزانه و پیروی از یک برنامه‌ٔ ورزشی برای تقویت و افزایش پایداری مفصل شانه می‌تواند مانع وقوع مجدد دررفتگی شود. پزشک یا فیزیوتراپیست‌تان می‌تواند به شما یک برنامه‌ٔ ورزشی مناسب بدهد.

پزشکانی که به شما کمک می کنند

همه

بر اساس بیمارستان

بر اساس تخصص