تورم زانو
زمانی که در داخل مفصل زانو یا اطراف آن تجمع مایع رخ دهد، تورم زانو اتفاق می‌افتد. پزشک ممکن است این حالت را «افیوژن مفصل زانو» بنامد. برخی این حالت را «آب آوردن زانو» می‌نامند.
تورم زانو ممکن است به علت آسیب ضربه‌ای، آسیب در اثر استفادهٔ بیش‌ازحد یا بیماری‌ها یا علل زمینه‌ای رخ دهد. پزشک ممکن است جهت تعیین علت تورم، از مایع تجمع‌یافته نمونه‌برداری کند تا وجود عفونت، بیماری یا آسیب را، بررسی نماید.
تخلیهٔ مقداری از مایع تجمع‌یافته، به کاهش درد و خشکی همراه با تورم کمک می‌کند. زمانی که علت تورم زانو مشخص شود، می‌توان درمان مناسب را آغاز نمود.
علائم
علائم و نشانه‌ها معمولاً شامل موارد ذیل می‌شوند:
- تورم. پوست اطراف زانو ممکن است به صورت مشخصی ورم کند. این تورم به‌ویژه هنگامی که زانوی درگیر با زانوی سالم مقایسه می‌شود، نمود بیشتری دارد.
- خشکی. وقتی که مفصل زانو حاوی مقدار بیش‌از‌حدی مایع باشد، ممکن است نتوانید زانوی خود را به‌طور کامل صاف یا خم کنید.
- درد. بسته به علت تجمع مایع، ممکن است زانو بسیار دردناک باشد. این درد ممکن است تا حدی باشد که تحمل وزن روی زانو، مشکل یا غیرممکن شود.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت رخداد موارد ذیل به پزشک مراجعه کنید:
- اقدامات مراقبت از خود یا داروهای تجویزشده در تسکین درد و تورم مؤثر نباشند.
- یک زانو در مقایسه با زانوی دیگر، دچار قرمزی و گرمی شود.
علل
مشکلات بسیاری از آسیب‌های ضربه‌ای گرفته تا بیماری‌ها و علل دیگر، ممکن است سبب ایجاد تورم در زانو شوند.
آسیب‌ها
آسیب دیدن هر بخشی از زانو، ممکن است سبب تجمع مایع مفصلیِ اضافه شود. آسیب‌هایی که سبب تجمع مایع در داخل و اطراف مفصل زانو می‌شوند شامل موارد ذیل می‌گردند:
- پارگی رباط‌ها، به‌ویژه رباط صلیبی قدامی (ACL)
- پارگی غضروف (منیسک)
- تحریک به علت استفادهٔ بیش‌ازحد
- شکستگی استخوان
بیماری‌ها و علل زمینه‌ای
آن دسته از بیماری‌ها و علل زمینه‌ای که ممکن است سبب تجمع مایع در داخل یا اطراف مفصل زانو شوند، شامل موارد ذیل‌اند:
- استئوآرتریت
- آرتریت روماتوئید
- عفونت
- نقرس
- نقرس کاذب
- بورسیت
- کیست‌ها
- تومورها
عوامل خطر
- سن. احتمال ابتلا به تورم زانو به علت آرتریت، با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.
- ورزش. افرادی که در ورزش‌هایی شرکت می‌کنند که شامل چرخاندن زانو می‌شود، بیشتر دچار آسیب‌های ایجادکنندهٔ تورم در زانو می‌شوند.
- چاقی. اضافه وزن، فشار وارده بر زانو را افزایش می‌دهد و در افزایش بار مفصل و بافت و تخریب زانو، نقش دارد. این عوامل ممکن است سبب تورم زانو شوند. چاقی احتمال ابتلا به استئوآرتریت – یکی از علل رایج‌تر تورم زانو – را افزایش می‌دهد.
عوارض
از جمله عوارض تورم زانو، می‌توان موارد ذیل را نام برد:
- از دست دادن تودهٔ عضلانی. مایع تجمع‌یافته در زانو ممکن است در کار عضلات اختلال ایجاد کند و سبب از بین رفتن عضلات ران شود.
- کیسهٔ پر از مایع (کیست بیکر). تجمع مایع در زانو سبب ایجاد کیست بیکر در پشت زانو می‌شود. کیست بیکر متورم ممکن است دردناک باشد، اما معمولاً با یخ و فشرده‌سازی بهبود می‌یابد. اگر تورم شدید باشد، ممکن است به تخلیهٔ مایع نیاز شود (آسپیراسیون کیست).
پیشگیری
تورم معمولاً در نتیجهٔ آسیب یا بیماری مزمن به وجود می‌آید. جهت مدیریت سلامت کلی بدن و پیشگیری از آسیب‌ها، انجام اقدامات ذیل مفید است:
- تقویت عضلات اطراف زانو. داشتن عضلات قوی در اطراف مفصل به کاهش فشار وارده به مفصل کمک می‌کند.
- انتخاب ورزش‌های کم‌برخورد. برخی از فعالیت‌ها مانند ایروبیک در آب و شنا، به مفاصل زانو فشار وزن را وارد نمی‌کنند.
- حفظ وزن مناسب. اضافه وزن، سبب آسیب فرسودگی و خوردگی در زانو و متعاقب آن، تورم زانو می‌شود.
تشخیص
پزشک احتمالاً کار خود را با گرفتن یک شرح حال بالینی دقیق و معاینهٔ فیزیکی آغاز می‌کند. پس از آن، وی ممکن است جهت تشخیص علت زمینه‌ای تورم زانو، تست‌های تشخیصی درخواست کند.
روش‌های تصویربرداری
روش‌های تصویربرداری می‌توانند محل آسیب را نشان دهند. این روش‌ها شامل موارد ذیل می‌شود:
- رادیوگرافی‌ها. با گرافی می‌توان شکستگی یا دررفتگی استخوان را رد کرد. گرافی همچنین می‌تواند آرتریت را نشان دهد.
- اولتراسوند. با این روش می‌توان به بررسی وجود آرتریت یا اختلالاتی که تاندون‌ها یا رباط‌ها را درگیر می‌کنند، پرداخت.
- MRI. با این روش می‌توان آسیب‌های تاندون‌ها، رباط‌ها و بافت‌های نرم را که در گرافی قابل مشاهده نیستند، مشاهده نمود.
تخلیهٔ مفصل (آرتروسنتز)
در این روش پزشک با استفاده از سرنگ مقداری از مایع داخل زانو را می‌کشد تا وجود موارد ذیل را در آن بررسی کند:
- خون، که منشأ آن می‌تواند آسیب یا اختلالات خونریزی‌دهنده باشد.
- باکتری‌ها که ممکن است ایجادکنندهٔ عفونت باشند.
- کریستال‌هایی که در نقرس یا نقرس کاذب رایج‌اند.
درمان
درمان بسته به علت تورم زانو، شدت آن و شرح حال بالینی فرد، تفاوت دارد. درمان عموماً شامل مسکن‌ها و روش‌های تخلیه‌کنندهٔ مایع زانو می‌شود.
درمان دارویی
اگر مسکن‌های بدون نیاز به نسخهٔ پزشک کافی نباشند، پزشک ممکن است مسکن‌های خوراکی تجویز کند. احتمال دارد پزشک جهت تسکین التهاب، یک کورتیکواستروئید خوراکی مانند پردنیزون را پیشنهاد کند. انواع دیگر استروئیدها را می‌توان به‌طور مستقیم به داخل زانو تزریق نمود.
جراحی و روش‌های درمانی دیگر
برای درمان علت زمینه‌ای تورم زانو، ممکن است انجام فرآیندهای ذیل لازم باشد:
- آرتروسنتز. تخلیهٔ مایع مفصل زانو (آرتروسنتز)، ممکن است از فشار وارده بر مفصل بکاهد. پس از آسپیراسیون مایع مفصلی پزشک ممکن است جهت تسکین التهاب، به داخل مفصل کورتیکواستروئید تزریق کند.
- آرتروسکوپی. یک لولهٔ روشن (آرتروسکوپ) از طریق برش‌های کوچکی در پوست، وارد مفصل زانو می‌شود. ابزارهایی که به آرتروسکوپ متصل‌اند بافت‌های کنده‌شده را برمی‌دارند یا آسیب ایجاد‌شده در زانو را ترمیم می‌کنند.
- تعویض مفصل. اگر قادر نیستید روی زانوی خود وزنی تحمل کنید، ممکن است به جراحی تعویض مفصل زانو نیاز داشته باشید. پزشک همچنین ممکن است جهت بهبود عملکرد زانو و تقویت آن، فیزیک‌درمانی را توصیه کند.
شیوهٔ زندگی و درمان‌های خانگی
از جمله اقدامات مراقبت از خود برای تورم زانو شامل موارد زیر می‌شود:
- استراحت. تا حد ممکن از فعالیت‌های تحمل‌کنندهٔ وزن بپرهیزید.
- یخ و بالا گذاشتن اندام آسیب‌دیده. جهت کنترل درد و تورم، هر دو تا چهار ساعت یک‌بار روی زانوی خود یخ بگذارید. وقتی که روی زانوی خود یخ می‌گذارید، زانو را با استفاده از بالش جهت راحتی، بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید.
- مسکن‌ها. مصرف داروهای بدون نیاز به نسخهٔ پزشک مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به کاهش درد زانو کمک می‌کند.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
