تشخیص

جهت تشخیص کانال نخاعی، پزشک احتمالاً از شما دربارهٔ علائم و نشانه‌ها سؤال می‌کند، درمورد سابقهٔ بالینی می‌پرسد و یک معاینهٔ بالینی انجام می‌دهد. وی ممکن است جهت تشخیص دقیق علت علائم و نشانه‌های شما، انجام چندین روش تصویربرداری را درخواست کند.

 

روش‌های تصویربرداری

این روش‌ها شامل موارد ذیل می‌شوند:

• رادیوگرافی‌ها. گرافی کمر تغییرات استخوانی- مانند خارهای استخوانی- که فضای درون کانال نخاع را تنگ می‌کنند، نشان می‌دهد. در هر گرافی بدن در معرض مقدار کمی اشعه قرار می‌گیرد.
• تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI). دستگاه ام‌آرآی با استفاده از یک آهنربای قوی و امواج رادیویی از ستون فقرات شما تصاویر مقطعی تهیه می‌کند. با این روش می‌شود آسیب دیسک‌ها و رباط‌ها و همچنین وجود تومور را مشاهده کرد. مهم‌تر از همه، این روش محل درگیری اعصاب در نخاع را نیز نشان می‌دهد.
• سی‌تی یا سی‌تی میلوگرام. اگر قادر به انجام ام‌آرآی نباشید، پزشک انجام توموگرافی کامپیوتری (CT) را توصیه می‌کند. در این روش از جهات مختلف تعداد زیادی گرافی از بدن گرفته می‌شود و تصاویر مقطعی و پرجزئیاتی از بدن به دست می‌آید. در سی‌تی میلوگرام، یک مادهٔ حاجب تزریق شده و سپس سی‌تی اسکن انجام می‌شود. مادهٔ حاجب حدود نخاع و اعصاب را مشخص می‌کند و فتق دیسک، خارهای استخوانی و تومورها را نیز نشان می‌دهد.

 

درمان

جراحی تنگی کانال نخاع

درمان تنگی نخاع به محل تنگی و شدت علائم و نشانه‌ها بستگی دارد. با توجه به شرایط خود، با پزشک دربارهٔ بهترین گزینهٔ درمانی صحبت کنید. اگر نشانه‌ها خفیف باشند یا اگر نشانه‌ای نداشته باشید، پزشک احتمالاً در مراجعات منظم، بیماری شما را پیگیری می‌کند. وی ممکن است انجام اقدامات مراقبت از خود را توصیه کند. شما می‌توانید این اقدامات را در خانه انجام دهید. اگر این اقدامات کمک‌کننده نبودند، پزشک ممکن است درمان دارویی یا فیزیک‌درمانی را توصیه کند. در صورت مؤثر نبودن روش‌های درمانی دیگر، جراحی نیز ممکن است از گزینه‌های درمانی باشد.

 

درمان دارویی

پزشک ممکن است داروهای ذیل را تجویز کند:

• مسکن‌ها. ممکن است به‌طور موقت از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن جهت تسکین درد تنگی کانال نخاعی استفاده شود. البته معمولاً مصرف کوتاه‌مدت این داروها توصیه می‌شود، زیرا شواهد کمی از سودمندی مصرف طولانی‌مدت این داروها در دسترس است.
• ضدافسردگی‌ها. مصرف دوز شبانهٔ ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین ممکن است در تسکین درد مزمن مؤثر باشد.
• مخدرها. داروهایی که حاوی داروهای کدئینی – مانند اکسی‌کدون و هیدروکدون – هستند، ممکن است به‌طور کوتاه‌مدت در تسکین درد مفید باشند. همچنین ممکن است از مخدرها به‌صورت محتاطانه در درمان بلندمدت نیز استفاده شود. اما استفاده از این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی مانند اعتیاد داشته باشد.

 

فیزیک‌درمانی

مبتلایان به تنگی کانال نخاع اغلب در تلاش برای کاهش درد، از فعالیت‌های خود می‌کاهند، اما این کار ممکن است سبب ضعف عضلات و در نتیجه بیشتر شدن درد گردد. متخصص فیزیک‌درمانی به شما تمرین‌هایی آموزش می‌دهد تا:

• استقامت و قدرت خود را افزایش دهید.
• انعطاف‌پذیری و ثبات ستون فقرات را حفظ کنید.
• تعادل خود را بهبود دهید.

 

آمپول‌های استروئیدی

ممکن است ریشه‌های اعصاب در محل‌های تحت فشار، دچار درد و تورم شوند. تزریق داروهای استروئیدی (کورتیکواستروئید) به فضای تحت فشار، تنگی را برطرف نمی‌کند، اما التهاب را کاهش می‌دهد و تا حدی درد را تسکین می‌بخشد.

آمپول‌های استروئیدی در همهٔ مبتلایان مؤثر نیستند و تزریق مکرر استروئید ممکن است استخوان‌ها و بافت‌های هم‌بند در نزدیکی محل تزریق را ضعیف کند؛ بنابراین این آمپول‌ها تنها چند بار در سال تزریق می‌شوند.

 

کاهش فشار

در این روش، با استفاده از ابزارهای سوزن‌شکل، بخشی از رباط ضخیم‌شده در پشت ستون فقرات برداشته می‌شود تا فضای کانال نخاع افزایش یابد و فشار از روی ریشهٔ عصب برداشته شود. روش کاهش فشار، تنها در بیمارانی که در پایین کمر دچار تنگی کانال نخاع و ضخیم‌شدگی رباط شده‌اند، مؤثر است.

این روش، کاهش فشار لومبار (پایین کمر) با هدایت تصویری از طریق پوست (PILD) نام دارد.

برای انجام PILD نیازی به بیهوشی عمومی نیست، بنابراین این روش ممکن است برای بیمارانی که به علت بیماری‌های دیگر خطر جراحی در آن‌ها بالا است، گزینهٔ درمانی مناسبی باشد.

 

جراحی

اگر درمان‌های دیگر مؤثر واقع نشده باشند یا اگر نشانه‌ها سبب ناتوانی شده باشند، درمان جراحی در نظر گرفته می‌شود. هدف جراحی آزادسازی نخاع یا ریشه‌های عصب به وسیلهٔ ایجاد فضای بیشتر در کانال نخاعی است. جراحی کاهش فشار در ناحیهٔ دچار تنگی، قطعی‌ترین روش برای برطرف ساختن نشانه‌های تنگی کانال نخاع است.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که در صورتی که جراحی ستون فقرات توسط جراحان بسیار باتجربه انجام شود، عوارض احتمالی کاهش می‌یابند. حتماً دربارهٔ تجربهٔ جراح خود از جراحی تنگی کانال نخاع پرس‌وجو کنید و در این مورد درنگ نکنید. اگر در مورد تجربهٔ جراح خود مطمئن نیستید، نظر پزشک دیگری را نیز بپرسید.

از جمله روش‌های جراحی که برای درمان تنگی کانال نخاع به کار می‌روند شامل موارد زیر می‌شوند:

• لامینکتومی. دراین روش بخش پشتی (لامینا) مهرهٔ درگیر، برداشته می‌شود. گاهی اوقات به جراحی لامینکتومی جراحی کاهش فشار گفته می‌شود، زیرا این جراحی با ایجاد فضای بیشتر، از فشار وارد بر اعصاب می‌کاهد. در برخی موارد جهت حفظ قدرت ستون فقرات، باید مهره را با استفاده از ابزارهای فلزی و پیوند استخوان، به مهره‌های کناری متصل نمود (الحاق ستون فقرات).
• لامینوتومی. در این روش تنها بخشی از بخش پشتی مهره (لامینا) برداشته می‌شود. معمولاً بزرگی سوراخ ایجادشده تنها به اندازه‌ای است که فشار از روی یک نقطهٔ خاص برداشته شود.
• لامینوپلاستی. این جراحی تنها بر روی مهره‌های گردنی انجام می‌شود. در این روش با ایجاد یک لولا بر لامینا، فضای درون کانال نخاع افزایش می‌یابد. با استفاده از ابراز فلزی بر روی شکاف ایجادشده در بخش بازشدهٔ ستون فقرات، پل زده می‌شود.
• جراحی کم‌تهاجمی. در این روش، استخوان یا لامینا به نحوی برداشته می‌شوند که بافت‌های سالم اطراف، کمترین آسیب را ببینند. این روش نیاز به الحاق ستون فقرات را کاهش می‌دهد.

با وجود آنکه الحاق ستون فقرات روش خوبی برای پایدار کردن ستون فقرات و کاهش درد است، این روش عوارض جانبی پس از جراحی مانند درد، التهاب و ایجاد بیماری را در بخش‌هایی از ستون فقرات که در نزدیکی محل جراحی قرار دارند نیز دارد. روش کم‌تهاجمی افرون بر کاهش نیاز به الحاق ستون فقرات، زمان نقاهت کمتری نیز دارد.

در بیشتر موارد این روش با ایجاد فضای بیشتر، به کاهش نشانه‌های تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند. اما در برخی افراد، پس از جراحی نشانه‌ها بهبود نمی‌یابند یا حتی بدتر می‌شوند. عوارض دیگر جراحی شامل عفونت، پارگی غشای پوشانندهٔ نخاع، تشکیل لختهٔ خون در سیاهرگ‌های پا و بدتر شدن وضعیت عصب‌ها است.

 

درمان‌های احتمالی آینده

کارآزمایی‌های بالینی در حال آزمودن استفاده از سلول‌های بنیادی برای بیماری‌های تخریبی ستون فقرات‌اند. این روش گاهی اوقات در پزشکی «بازسازی» نامیده می‌شود. کارآزمایی‌های پزشکی ژنتیک نیز در حال انجام‌اند که ممکن است به روش‌های جدید ژن‌درمانی برای تنگی کانال نخاعی منجر شوند.

 

شیوهٔ زندگی و درمان‌های خانگی

شما باید جهت تحت نظر قرار گرفتن وضعیت و پیگیری بیماری به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است استفاده از چند درمان خانگی را توصیه کند، برای نمونه:

• استفاده از مسکن‌ها. مصرف مسکن‌های بدون نیاز به نسخهٔ پزشک به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
• استفاده از پک‌های گرمایشی و سرمایشی. استفاده از پک‌های سرمایشی یا گرمایشی برخی از نشانه‌های تنگی کانال نخاع در گردن را تسکین می‌دهد.
• حفظ وزن مناسب. سعی کنید وزن مناسبی داشته باشید. اگر دچار اضافه وزن یا چاقی هستید، پزشک ممکن است کاهش وزن را توصیه کند. از دست دادن وزن اضافه با کاهش فشار واردشده به کمر- به‌ویژه بخش پایین کمر- درد را کاهش می‌دهد.
• ورزش. ورزش‌های کششی، خمشی و قدرتی، در افزایش فضا در کانال نخاع مؤثراند. دربارهٔ ورزش‌های بی‌خطری که می‌توان در خانه انجام داد، با پزشک متخصص فیزیک‌درمانی خود صحبت کنید.
• استفاده از عصا یا واکر. این ابزارهای کمکی افزون بر ایجاد پایداری، به شما اجازه می‌دهند که در هنگام راه رفتن به جلو خم شوید و در نتیجه سبب کاهش درد می‌گردند.