استئومالاسی (نرمی استخوان)
استئومالاسی به معنای نرم شدن قابل‌توجه استخوان‌ها است. این بیماری اغلب به علت کمبود شدید ویتامین دی (D) رخ می‌دهد. استخوان‌های نرم‌شدهٔ کودکان و بالغان جوانِ مبتلا به نرمی استخوان، ممکن است در حین رشد دچار خمیدگی شوند. این خمیدگی به‌خصوص در استخوان‌های پا که وزن را تحمل می‌کنند، رخ می‌دهد. نرمی استخوان در بالغان مسن‌تر ممکن است سبب شکستگی استخوان شود.
استئومالاسی یا نرمی استخوان با کمبود ویتامین دی (D) – که شایع است – تفاوت دارد. نرمی استخوان با پوکی استخوان – که سبب کم‌شدن ضخامت استخوان می‌شود – نیز متفاوت است.
درمان استئومالاسی تأمین میزان کافی ویتامین دی (D) و کلسیم است. جهت افزایش سختی و تقویت استخوان (مینرالیزه شدن) به هر دوی این مواد نیاز است. درمان شامل مداوای اختلال زمینه‌ای که سبب کمبود ویتامین دی (D) شده است نیز، می‌شود.
نشانه‌ها
زمانی که استئومالاسی در مراحل اولیهٔ خود قرار دارد، ممکن است هیچ نشانه‌ای وجود نداشته باشد. البته ممکن است علائم نرمی استخوان در گرافی یا روش‌های تشخیصی دیگر مشهود باشد. با پیشرفت نرمی استخوان، احتمال دارد دچار استخوان‌درد و ضعف عضلانی شوید. درد همراه نرمی استخوان مبهم و مداوم است و بیشتر در پایین کمر، لگن، مفصل ران، پاها و دنده‌ها حس می‌شود. درد ممکن است در شب یا هنگامی که به استخوان‌ها فشار وارد می‌شود بدتر شود و به‌ندرت با استراحت کاملاً برطرف می‌شود.
کاهش تون عضلانی (انقباض خفیف و پیوستهٔ ماهیچه) و ضعف پا باعث راه رفتن اردک‌وار می‌شود. در نتیجه فرد آهسته‌تر راه می‌رود و راه رفتن برای وی مشکل‌تر می‌شود.
علل
نرمی استخوان به‌علت اختلال در روند بلوغ استخوان ایجاد می‌شود. بدن با استفاده از مواد معدنی و فسفات، استخوان‌های قوی و سخت می‌سازد. اگر این مواد معدنی در رژیم غذایی کم باشند یا بدن نتواند به‌درستی آن‌ها را جذب کند، ممکن است دچار نرمی استخوان شوید. این مشکلات ممکن است به علت‌های ذیل رخ دهند:
- کمبود ویتامین دی (D). نور خورشید سبب تولید ویتامین دی (D) در پوست می‌شود. افرادی که در مناطقی زندگی می‌کنند که طول روز کوتاه است یا ویتامین دی (D) در رژیم غذایی آن‌ها کم است، ممکن است دچار نرمی استخوان شوند. در سراسر جهان کمبود ویتامین دی (D) شایع‌ترین علت نرمی استخوان است.
- برخی از جراحی‌ها. معمولاً معده غذای دریافتی را خرد کرده و ویتامین دی (D) و مواد معدنی دیگر را آزاد می‌کند. این مواد سپس در روده جذب می‌شوند. اگر طی جراحی بخشی از یا تمام معده برداشته شود، این روند دچار اختلال می‌شود و فرد مستعد کمبود ویتامین دی (D) و کلسیم می‌گردد. جراحی برداشتن یا بای پس روده نیز ممکن است به کمبود ویتامین دی (D) و کلسیم منجر شود.
- بیماری سلیاک. در این بیماری خودایمنی، مصرف غذاهای حاوی گلوتن (پروتئینی که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود) به بافت پوشانندهٔ رودهٔ باریک آسیب می‌رساند. بافت پوششی آسیب‌دیده نمی‌تواند مواد غذایی را به‌خوبی جذب کند و در نتیجه فرد دچار کمبود ویتامین دی (D) و کلسیم می‌شود.
- بیماری‌های کلیه و کبد. این اندام‌ها در فعال‌سازی ویتامین دی (D) در بدن نقش دارند. بیماری‌های کلیوی و کبدی در توانایی بدن برای تولید ویتامین دی (D) فعال، اختلال ایجاد می‌کنند.
- داروها. برخی از داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می‌شوند، مانند فنیتوئین (دیلانتین یا فنی تک) و فنوباربیتال، ممکن است سبب ایجاد کمبود شدید ویتامین دی (D) و نرمی استخوان شوند.
عوامل خطر
افرادی که هم ویتامین دی (D) در رژیم غذایی آن‌ها کم است و هم به میزان کمی در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند – مانند بالغان مسن‌تر و افراد زمین‌گیر یا بستری در بیمارستان – بیشترین احتمال ابتلا به نرمی استخوان را دارند.
عوارض
افراد مبتلا به نرمی استخوان با احتمال بیشتری دچار شکستگی استخوان به‌ویژه در استخوان‌های دنده، ستون فقرات و پاها می‌شوند.
پیشگیری
اگر نرمی استخوان به‌علت قرار نگرفتن کافی در معرض نور خورشید یا کمبود ویتامین دی (D) در رژیم غذایی ایجاد شده باشد، اغلب می‌توان با تأمین بدن با میزان کافی ویتامین دی (D)، از آن پیشگیری نمود.
- غذاهای سرشار از ویتامین دی (D) مصرف کنید. غذاهایی که به‌طور طبیعی غنی از ویتامین دی (D) هستند شامل ماهی‌های روغنی (ماهی آزاد، ماهی خال‌مخالی و ماهی ساردین) و زردهٔ تخم‌مرغ می‌شود. همچنین می‌توانید از غذاهای غنی‌شده با ویتامین دی (D) مانند غلات، نان، شیر و ماست استفاده کنید.
- در صورت نیاز از مکمل‌ها استفاده کنید. اگر در رژیم غذایی شما میزان کافی از ویتامین‌ها و مواد معدنی وجود ندارد یا اگر سیستم گوارشی شما به علت بیماری نمی‌تواند مواد غذایی را به‌درستی جذب کند، از پزشک خود دربارهٔ مصرف مکمل‌های ویتامین دی (D) و کلسیم سؤال کنید.
قرارگیری در معرض نور خورشید بدون استفاده از محافظت‌کننده‌ها احتمال ابتلا به سرطان پوست را بالا می‌برد. متخصصان دربارهٔ مدت زمان ایمن و کافی قرارگیری در معرض خورشید جهت پیشگیری و درمان نرمی استخوان، توافق نظر ندارند.
تشخیص
تشخیص نرمی استخوان ممکن است سخت باشد. جهت تعیین علت دقیق نرمی استخوان و رد اختلالات استخوانی دیگر مانند پوکی استخوان، پزشک ممکن است یک یا تعداد بیشتری از آزمایش‌های ذیل را درخواست کند:
- آزمایش خون و ادرار. این آزمایش‌ها به تشخیص سطح پایین ویتامین دی (D) و مشکلات مربوط به کلسیم و فسفات، کمک می‌کنند.
- گرافی‌ها. شکستگی‌های کوچک روی استخوان‌ها که در گرافی مشاهده می‌شود، مشخصهٔ نرمی استخوان است.
- نمونه‌برداری از استخوان. جراح جهت گرفتن نمونه‌ای کوچک از استخوان، با استفاده از بیهوشی عمومی، سوزنی باریک را به داخل پوست و استخوان لگن در بالای مفصل ران، وارد می‌کند. اگرچه نمونه‌برداری از استخوان روش دقیقی برای تشخیص نرمی استخوان است، به‌ندرت برای تشخیص از این روش استفاده می‌شود.
درمان
خوشبختانه با دریافت میزان کافی از ویتامین دی (D) خوراکی از چند هفته تا چند ماه می‌توان نرمی استخوان را درمان کرد. برای حفظ سطح مناسب ویتامین دی (D)، فرد معمولاً باید به دریافت مکمل ادامه دهد.
پزشک ممکن است افزایش دریافت کلسیم یا فسفات از طریق مکمل یا رژیم غذایی را نیز توصیه کند. درمان بیماری‌هایی که روی متابولیسم ویتامین دی (D) تأثیر می‌گذارند – مانند بیماری‌های کلیوی و کبدی یا سطح پایین فسفات در خون – اغلب به بهبود علائم و نشانه‌های نرمی استخوان، کمک می‌کند.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
