زمان مطالعه: 2 دقیقه

مسمومیت غذایی

همهٔ غذاها به‌طور طبیعی حاوی مقادیر کمی باکتری‌اند. اما استفاده، پخت‌وپز یا نگهداری نادرست مواد غذایی منجر به تکثیر باکتری‌ها به میزان زیادی که برای ایجاد بیماری کافی باشد، می‌شود. انگل‌ها، ویروس‌ها، سموم و مواد شیمیایی نیز مواد غذایی را آلوده می‌کنند و باعث بیماری می‌شوند. کمک‌های اولیه هنگام مسمومیت غذایی به ما کمک می‌کند بتوانیم با این مشکل مواجه شویم.

بسته به منبع آلودگی و ابتلا به فشارخون پایین یا نداشتن آب کافی، علائم و نشانه‌های مسمومیت متفاوت است.

به‌طورکلی، علائم شامل موارد زیر می‌شوند:

  • اسهال که ممکن است خونی باشد
  • حالت تهوع
  • درد شکمی
  • استفراغ
  • کمبود آب
  • تب پایین (گاهی اوقات)

 

با کمبود آب محسوس، ممکن است متوجه موارد زیر شوید:

  • احساس گیجی یا ضعف، به‌ویژه هنگام ایستادن
  • خستگی
  • ادرار تیره‌رنگ
  • دفع ادرار کمتر
  • تشنگی مفرط

 

بیمار شدن پس از مصرف غذای آلوده، به ارگانیسم، میزان قرارگرفتن در معرض هوای سرد، سن و سلامت بستگی دارد.

گروه‌های پرخطر شامل موارد زیر می‌شود:

  • افراد مسن. با افزایش سن، ممکن است سیستم ایمنی بدن با همان سرعت و تأثیر قبل، به ارگانیسم‌های عفونی پاسخگو نباشد.
  • نوزادان و خردسالان. سیستم ایمنی بدن آنها کاملاً رشد نیافته است.
  • افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن. داشتن یک بیماری مزمن مانند دیابت یا ایدز، انجام شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان، واکنش ایمنی را کاهش می‌دهد.
  • زنان باردار. بارداری، سیستم ایمنی بدن را تغییر می‌دهد و مقابله با عفونت‌هایی را که ممکن است مادر و جنینِ درحال‌رشدِ او را تحت تأثیر قرار دهد، سخت‌تر می‌کند.

 

در صورت ابتلا به مسمومیت غذایی موارد زیر را انجام دهید:

  • برای جلوگیری از کم‌آبی، مایعاتی مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا آب بنوشید. نوشیدن خیلی سریع مایعات ممکن است حالت تهوع و استفراغ را بدتر کند، بنابراین سعی کنید به‌جای نوشیدن حجم زیاد در یک‌بار، جرعه‌های کوچک طی چند ساعت مصرف کنید.
  • به ادرار توجه داشته باشید. فواصل ادرار باید منظم بوده و ادرار باید روشن و شفاف باشد. ادرار کم و تیره، نشانهٔ کم‌آبی بدن است. سرگیجه و گیجی نیز از علائم کم‌آبی بدن‌اند. اگر هر یک از این علائم و نشانه‌ها رخ داده است و قادر به نوشیدن مایعات کافی نیستید، به‌دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
  • از استفاده از داروهای ضداسهال خودداری کنید. ممکن است آن‌ها دفع ارگانیسم یا سموم سیستم شما را کند کنند. اگر شک دارید، در مورد وضعیت خاص خود با پزشکتان مشورت کنید. به دلیل عوارض جانبی خطرناک، نباید به نوزادان و خردسالان داروهای ضداسهال داده شود. بیماری ناشی از غذا، اغلب طی چند روز خودبه‌خود بهبود می‌یابد.

 

به پزشک مراجعه کنید، اگر:

  • استفراغ بیش از دو روز ادامه یافته است.
  • اسهال بیش از چند روز ادامه یافته است.
  • اسهال، خونی، سیاه یا قیرمانند می‌شود.
  • تب 38.3 درجهٔ سانتی‌گراد یا بالاتر است.
  • هنگام ایستادن سرگیجه یا غش‌کردن رخ می‌دهد.
  • سرگیجه بیشتر می‌شود.
  • درد ناراحت‌کنندهٔ شکم ایجاد می‌شود.

 

به‌دنبال کمک اورژانسی پزشکی باشید، اگر:

  • علائم شدید مانند درد شدید شکمی یا اسهال آبکی که طی 24 ساعت بسیار خونی شده است، دارید.
  • جزو یکی از گروه‌های پرخطر هستید.
  • مشکوک به مسمومیت غذایی حاد هستید. بوتولیسم، یک مسمومیت غذایی است که بالقوه کشنده است و ناشی از بلع سمی است که توسط برخی از میکروب‌های موجود در مواد غذایی ایجاد می‌شود. سم بوتولیسم بیشتر در غذاهای کنسرو شدهٔ خانگی، به‌خصوص لوبیا سبز یا گوجه‌فرنگی مشاهده می‌شود. علائم و نشانه‌های بوتولیسم معمولاً 12 تا 36 ساعت پس از خوردن غذای آلوده شروع می‌شود و ممکن است شامل سردرد، تاری دید، ضعف عضلات و سکتهٔ احتمالی باشد. همچنین برخی افراد حالت تهوع و استفراغ، یبوست، ناتوانی در دفع ادرار، مشکل در تنفس و خشکی دهان نیز دارند. این علائم و نشانه‌ها نیازمند توجه فوری پزشکی‌اند.