خداوند در سوره اسرا آیه 23 حکم فرموده اند: ” جز او را نپرستید و بر پدر و مادر نیکویی کنید. اگر یکی از آنان یا هر دو به سنین کهولت یا سالخوردگی رسیدند، زینهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند، نگویید. کمترین آزار به آنان نرسانید. با آنها به اکرام و احترام سخن بگویید. ”

دوره سالمندی سالم

نخستین قدم برای داشتن دوره سالمندی سالم، باور این واقعیت است که سالمندی به هیچ وجه به معنای ناتوانی نیست. تنها با پذیرش این واقعیتِ دُرست و کنار گذاشتن باورهای نادرست است که اقدامات بعدی برای بهبود وضعیت سالمندان تاثیر گذار خواهد بود.

سبک زندگی سالم بخش های مختلفی از سلامت فیزیک و جسم سالمند تا سلامت روان او را در برمی گیرد. علاوه بر خود سالمندان، خانواده های افراد سالمند هم باید به هر دو بُعد توجه کنند. در اینصورت کشورمان سالمندی سالمی را تجربه خواهد کرد.

اگرچه سن امید به زندگی در کشور بالا رفته است اما، وضعیت سالمندان در برخی شاخص ها چندان امیدوار کننده نیست .

وضعیت معیشت سالمندان چندان رضایت بخش نیست. نخستین تقاضای سالمندان حمایت مالی است. علاوه بر این بیش از نیمی از جمعیت سالمندی کشورمان احساس تنهایی می کنند. حدود 9 درصد از آنان به معنای واقعی کلمه تنها هستند. این خود عاملی برای ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی و اختلال خواب است.

مشکلات پزشکی دوران سلامندی

مشکلات بینایی، قلبی و عروقی، چریی خون بالا، مشکلات شنوایی و مشکلات عضلانی و اسکلتی بیشترین مشکلات جسمی این افراد است.

آلزایمر یا اختلال شناختی از دیگر بیماری های شایع در این دوره است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت اکنون در جهان در هر دو تا سه ثانیه یک نفر مبتلا به آلزایمر می شود. در ایران ‌هر 7 دقیقه یک نفر مبتلا به اختلال حافظه و شناخت می شود. گرچه در کشورمان بعضی خانواده ها باور ندارند که سالمندشان به این اختلال مبتلا است، این امر کار مدیریت این بیماری را با مشکل مواجه می کند.

سبک زندگی مطلوب برای سالمندان

همواره به یاد داشته باشیم که سه جزء تحرک، تغذیه مناسب و حمایت اجتماعی برای برخورداری از سالمندی سالم باید مدنظر قرار گیرد. علاوه بر آن، ثابت شده که سه عامل کاهش شنوایی، کاهش بینایی و تعادل جسمی فرد را به سالمندی می‌رساند. این در حالی است که در سیستم بهداشت می‌توانیم با تست‌هایی که روی افراد انجام می‌دهیم، از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم.

نباید از یاد بُرد مهم ترین مشکلات سالمندان که به نوعی برای اطرافیان هم مشکلاتی ایجاد می کند، به خطر افتادن سلامتی و استقلال آنها و احساس تنهایی و گاهی هم حس بی ارزشی در روابط با دیگران است.

سالمندان را به سبک زندگی سالم تشویق کنید

پیشگیری از بیماری‌ها، تشخیص به‌موقع و مقابله صحیح و موثر با آنها در تمام سنین از جمله دوران میانسالی و کهنسالی ضروری است.

با بالا رفتن سن، مسلما هر فردی در برابر عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف آسیب‌پذیرتر می‌شود . بنابراین برای مراقبت از سالمندان باید به این گروه سنی کمک کنیم تا سبک زندگی سالمی را دنبال کنند. در این زمینه باید نسبت به مشکلات پیش‌آمده برای سلامتی‌شان آگاه شوند.

برای افرادی که از والدین سالخورده و مسن خود نگهداری می‌کنند و مراقب سلامت آنها هستند، چند توصیه مفید وجود دارد :

۱-تشویق به انجام معاینات دوره‌ای :

افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هاهستند. از جمله این بیماری ها: سرطان روده، پستان، پروستات و پوکی استخوان قرار دارند.  این بیماری ها به محض تشخیص لازم است به سرعت درمان شوند. در صورتی که این افراد از مراجعه به پزشک وحشت دارند، باید آنان را همراهی کرد.

۲-تشویق به تحرک داشتن :

زندگی بی‌تحرک برای هیچ گروه سنی مناسب نیست. اما این خطر برای افرادی که در سنین بالا هستند، آزاردهنده‌تر است. همچنین برخی از افراد مسن تمایلی به تحرک داشتن از خود نشان نمی‌دهند. از جمله فعالیت‌های سبک برای این گروه سنی، شنا کردن است. شنا به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان، حفظ سلامت قلب و تقویت ماهیچه‌ها بدون فشار آمدن بر مفاصل کمک می‌کند.

۳-داشتن رژیم غذایی سالم:

روی آوردن به عادات غذایی نامناسب کار آسانی است. بسیاری از افراد در دوره‌ای از عمر خود، آن را تجربه می‌کنند. در افراد مسن عدم مصرف مواد خوراکی سالم اغلب نتیجه وقت نگذاشتن برای تهیه یک وعده غذایی سالم است. این امر قطعا سلامت آنها را به طور جدی به خطر می‌اندازد. فرزندان می‌توانند با کنترل رژیم غذایی و تهیه غذاهای سالم و ارگانیک برای والدین سالمند خود، به بهبود کیفیت زندگی آنان کمک کنند.

۴- تقویت توان ذهنی :

مغز نیز همچون دیگر اعضا و بخش‌های بدن به ورزش کردن نیاز دارد. انجام فعالیت‌هایی که قدرت حافظه را تقویت می‌کنند‌، موجب حفظ سلامت مغز می‌شود. درست کردن پازل و بازی شطرنج از کارهای مفید برای تقویت قدرت ذهن و حافظه در سالمندان است.۱